हे घरची माझे विश्व

#जर्मनीतील_लॉकडाऊन_अनुभव 

आम्ही जर्मनीतल्या म्युनिकमध्ये मागील पाच वर्षांपासून राहतो. ह्या पाच वर्षात एकही दिवस असा नाही गेला की आम्ही घराबाहेर पडलो नाही. इथे कोणत्याही प्रकारची घरगुती मदत म्हणजेच आपल्याकडे असतात तसे दुधवाला, पेपरवाला, घरातील मदतनीस बायका आणि तत्सम मदत मिळत नसल्यामुळे प्रत्येक गोष्ट स्वतः करावी लागते. त्यामुळे दूध आणायच्या निमित्ताने का होईना बाहेर चक्कर होतेच. पण १८ मार्चला जर्मनीमध्ये लॉकडाऊन सुरु झालं आणि बाहेर पडणं एकदमच कमी झालं. अक्षरशः "हे घरची माझे विश्व झालं". थोड्याफार फरकाने अशीच परिस्थिती माझ्यासारख्या बऱ्याचश्या लोकांची झाली आहे. हो ना?

ह्या सगळ्याची सुरुवात जर्मनीमध्ये म्यूनिकजवळच्या स्ट्रानबर्ग नावाच्या छोट्या शहरात जानेवारीमध्ये झाली. तिथल्या एका छोट्या कंपनीत एक चिनी व्यावसायिक काही कामासाठी आली होती आणि तिच्यामुळे त्या कंपनीतील बऱ्याच कर्मचाऱ्यांना ह्या कोरोना विषाणूची लागण झाली होती. तेव्हा इथल्या शासकीय यंत्रणेने तत्परतेने पावलं उचलत हा संसर्गजन्य आजार अजिबात पसरू दिला नव्हता. पण, फेब्रुवारीमध्ये इथे कार्निव्हलनिमित्त एक आठवडा सुट्या होत्या. त्यात जर्मन लोक प्रचंड प्रवास करतात, त्यांना फिरायची फार आवड आहे आणि सगळ्यात महत्वाचं स्कीईंग ह्या लोकांना अत्यंत प्रिय आहे. त्यामुळे ह्या कार्निव्हलच्या सुट्टीत बरेच लोक प्रवासाला आणि स्किईंगला ऑस्ट्रिया, इटली मध्ये गेले आणि तिथून हा विषाणु पुन्हा जर्मनीमध्ये घेऊन आले आणि तो इथे पुन्हा पसरायला सुरुवात झाली. तेव्हा युरोपमध्ये इटलीत ह्या विषाणूने घातलेले थैमान बघता जर्मन सरकारनी कडक पावलं उचलायचा निर्णय घेतला कारण इथे मोठ्या प्रमाणावर असेलेले वृद्ध. आणि १८ मार्चला इथे टाळेबंदी म्हणजेच लॉकडाऊन जाहीर झाले. लॉकडाऊन जाहीर झाल्या झाल्या इथेही काही प्रमाणात पॅनिक बायिंग झालेच. सॅनिटायझर,हँडवॉशचा आणि काही प्रमाणात दूध, फळ, भाज्या तुटवडा निर्माण झालाच. परंतु इथल्या प्रशासनाने लगेचच सुपरमार्केट्सची वेळ वाढवली आणि लोकांना आवाहन केले की "कोणत्याही वस्तूचा तुटवडा भासणार नाही." त्यामुळे काही अंशी पॅनिक बाईन्गला आळा बसला. 

नवरा संगणक क्षेत्रात कार्यरत असल्यामुळे त्याचे घरून काम सुरु झाले आणि मुलाच्या शाळेतून इमेल आला की आम्ही लवकरच ऑनलाईन शाळा सुरु करू. मी जानेवारीपासून बातम्यांमधून ह्या विषाणूचा मागोवा घेत होते आणि जर्मनीमध्ये जेव्हा लॉकडाऊन जाहीर केलं तेव्हा जरा दहशतीतच होते. नाही म्हटलं तरी पूर्ण युरोपमधल्या बातम्या घाबरवणाऱ्याच होत्या आणि जर्मनीतले झपाट्याने वाढणारे आकडे पाहून मनावर ताण आलाच. नवऱ्याला साधं सामान आणायला पाठवायला जीवावर येत होतं. पण दूध आणणं तर गरजेचंच होत. त्यामुळे आठवड्यातून एकदाच तो किंवा मी बाहेर पडून लागेल तसं सामान आणायला सुरुवात केली. अजूनही आम्ही हेच तत्व पाळतोय. 

युरोपच्या बातम्या ऐकून भारतात घरचे सगळेच काळजी करत होते पण आम्ही इथली परिस्थिती पाहून त्यांना वेळोवेळी धीर देत होतो. आम्ही सगळ्यात महत्वाची एक गोष्ट केली ती म्हणजे घरच्यांना सांगितलं की कोणत्याही फॉरवर्ड मेसेजवर किंवा गंभीर बातमीवर लगेच विश्वास ठेऊ नका, आधी आम्हाला फोन करा. कारण काही लोकांनी उगीचच चुकीची माहिती पसरवली होती सुरुवातीला. 

पहिले पंधरा दिवस आम्ही फक्त आमच्या इमारतीच्या आवारात संध्याकाळी थोडावेळ चक्कर मारत होतो. आमच्या इमारतीच्या खाली फार सुंदर पायवाट आहे, वेगवेगळी झाडे आहेत, छोटीशी बाग पण आहे. त्यात नेमकाच वसंत सुरु झालेला होता, झाडांना नवीन पालवी फुटत होती, वेगवेगळ्या झाडांवर फुले फुललेली होती. त्यामुळे नुसतं खाली चक्कर मारून आलं तरी मनावरचा ताण कमी व्हायचा. पण लेक फार कंटाळला होता. शेवटी पंधरा दिवसांनी आम्ही बाहेर चक्कर मारून यायचं ठरवलं आणि काय आश्चर्य, बाहेर लोक बऱ्यापैकी नॉर्मल वाटले. अर्थात इथे सोशल डिस्टंसिंगचे नियम कडकच होते आणि अजूनही आहेतच. पण लोक नियम पाळून, मुलांना बाहेर घेऊन येत होते. हे बघून माझीही भीड चेपली. तेव्हाच मला जाणवलं की मी जितका ताण घेतलाय तसं वातावरण इथे नाहीये. अजिबात घबराटीचं वातावरण नाहीये. ते तेव्हाही नव्हतं आणि आताही नाहीये. लोक शांत आहेत. 

इथे लोकांना ऊन दिसलं की त्यांची घरं त्यांना उचलु उचलु फेकतात, त्यामुळे इथले लोक सोशल डिस्टंसिंगचे नियम पाळून नदीकिनारी सूर्यस्नानाचा आनंद घेतच होते. जे लोक नियम पाळत नव्हते त्यांना समजवायला पोलिसही तत्परतेने सगळीकडे फिरत होतेच. सुरुवातीला पोलिसांची एक गाडी पूर्ण शहरात फिरत होती, त्यातून संदेश प्रसारित होत होता की महत्वाच्या कामाशिवाय बाहेर पडू नका, सोशल डिस्टंसिंगचे नियम पाळा वगैरे. 

फक्त जीवनावश्यक वस्तूंची दुकाने उघडी होती आणि तिथे पण बरोबर दीड मीटरच्या अंतरावर पट्ट्या लावल्याच होत्या/आहेत. दुकानाच्या आत जाण्यापूर्वी तिथला एखादा कर्मचारी, आपल्याला दिली जाणारी बास्केट व्यवस्थित सॅनिटायझरने स्वच्छ करूनच आपल्या हातात देतो. दुकानाच्या आत मर्यादितच ग्राहक घेतले जात आहेत आणि सगळ्यात महत्वाची गोष्ट, साधारण मेच्या सुरुवातीला पूर्ण जर्मनीत दुकाने, दवाखाने आणि सार्वजनिक वाहतुकीच्या ठिकाणी मास्क अनिवार्य केले आहेत. 

एकतर इथे आधीच लोकसंख्या कमी आणि त्यात जर्मन लोक नॉर्मलीच प्रचंड सोशल डिस्टंसिंग पाळणारे लोक आहेत त्यामुळे बाहेर पडल्यावर मला फार काही वेगळं वाटलंच नाही. माझी जर्मन शेजारीण तर खुश आहे अगदी, त्यांना हे सगळं फार आवडतंय. म्हणजे सगळीकडे अगदी मोजके लोक, कामापुरतेच दुकान चालू असणे वगैरे.

जर्मन लोकांच्या दोन अगदी जीव की प्राण गोष्टी म्हणजे फुटबॉल आणि बिअर. टाळेबंदी सुरु झाल्यापासून जर्मनीत मोठे कार्यक्रम आणि फ़ुटबॉल मॅचेस पुढील आदेश येईपर्यंत बंद आहेत, त्यामुळे इथल्या फुटबॉल प्रेमींमध्ये निराशा पहायला मिळतीये. खरं सांगायचं झालं तर आम्हालाही फार चुकल्याचुकल्या सारखं वाटतं आहे कारण आमच्या घराच्या जवळच एक मोठं फुटबॉल स्टेडियम आहे आणि दर महिन्यात एखादी तरी मॅच तिथे असते. मॅचमध्ये गोल झाल्यावर त्या स्टेडियम मधुन येणारा मोठ्ठा आवाज आणि मॅच सम्पल्यावर आमच्या आजुबाजूच्या बिअर गार्डन्समध्ये होणारी गर्दी आम्ही फारच मिस करतोय. बिअरबद्दल बोलायचं झालं तर, म्युनिकमध्ये होणारा जगप्रसिद्ध "ऑक्टोबरफेस्ट" हा बिअर फेस्टिव्हल यावर्षी रद्द करण्यात आला आहे कारण ह्या फेस्टिव्हलमध्ये दरवर्षी जगभरातून साधारण ६० लाख लोक येतात.  

इथल्या लॉकडाऊनला मी तरी पार्शियल लॉकडाऊन म्हणेन कारण लोकांना घराबाहेर पडायला अजिबात मज्जाव केलेला नव्हता. एका कुटुंबातील सदस्य, मग ते कितीही असोत ते एकत्र कुठेही जाऊ शकत होते, सार्वजनिक वाहतूक चालु होती, महत्वाच्या सगळ्या सेवा चालू होत्या. पण आम्ही फक्त एक केलं ते म्हणजे सार्वजनिक वाहतूक पूर्णपणे टाळली. आम्ही जिथे राहतो तिथे सगळी दुकानं जवळच आहेत त्यामुळे बस, ट्राम किंवा मेट्रोचा वापर करायची गरजच नाही पडली. 

मीडियामध्येही रोज सकाळी रॉबर्ट कॉख इंस्टीट्युटच रोजचे कोरोनाबाधितांचे आकडे प्रसारीत करते. त्यांची व्यवस्थित पत्रकार परिषद रोज असते. बाकी कोणीही अधिकृत आकडे देऊ शकत नाही. लोकांमध्ये घबराट पसरवणारी कोणतीही बातमी मी अजूनपर्यंत तरी वाचली किंवा ऐकली नाही. तसेच जर्मनीने सगळ्यात महत्वाची गोष्ट कोणती केली असेल तर ती म्हणजे टेस्टिंग. त्यांनी आधी विषाणूसाठी मोठ्या प्रमाणात टेस्ट्स केल्या नंतर ह्या टेस्ट्सबरोबर देशातील सगळ्यात जास्त कोरोनाबाधित असलेल्या भागात अँटीबॉडी टेस्ट्स सुरु केल्या. अँटीबॉडी टेस्ट म्हणजे तुम्हाला कोरोनाचा संसर्ग होऊन गेलाय आणि तुमच्या रक्तात त्याच्याशी लढणाऱ्या अँटीबॉडीज आधीच तयार झाल्या आहेत. ह्या टेस्टमध्ये विषाणूची तपासणी न करता तुमच्या शरीराने ह्या विषाणूविरुद्ध प्रतिकारक्षमता निर्माण झालीये कि नाही हे तपासतात. म्हणजेच तुमच्यात कोविड-१९ विषाणूविरुद्ध प्रतिकारशक्ती निर्माण झालीये कि नाही हे बघणे. ह्या टेस्ट्स त्यांनी जास्त करून रँडम निरोगी लोकांवर केल्या जेणेकरून त्यांना हे कळलं कि किती टक्के लोकसंख्या इम्यून झालीये. 

तरीही आजघडीला जर्मनीमध्ये कोरोनाचा संसर्ग झालेल्यांची संख्या एक लाख सत्तर हजाराच्यावर आहे. पण सगळ्यात जमेची बाजू काही असेल तर ती म्हणजे सध्या ह्यातुन सुखरूप पार पडलेल्या म्हणजेच ह्या संसर्गातून बरे झालेल्या लोकांचा आकडा साधारण दीड लाखाच्या जवळपास आहे आणि मृत्युदर इतर युरोपिअन देशांच्या मानाने खूपच कमी आहे. ह्या ज्या जर्मनीच्या जमेच्या बाजू आहेत त्या इथल्या लोकांच्या काटेकोरपणे कायदे आणि नियम पाळण्याच्या सवयीमुळे आहेत. तसेच इथली शासकीय आणि आरोग्ययंत्रणा फारच भक्कम आहेत आणि लोकांचा स्वतःच्या सरकारवर विश्वास आहे.

इतर देशांप्रमाणे इथल्या अर्थव्यवस्थेवरही ह्या टाळेबंदीचा परिणाम झालाच आहे. त्यामुळे मार्चच्या शेवटच्या आठवड्यात जर्मनीत ह्या विषाणूमुळे होणारे परिणाम लक्षात घेता अर्थव्ययस्थेला चालना देण्यासाठी 750 बिलियन युरोजचं मदतीचं पॅकेज जाहीर केलं. त्यामुळे अनेक कंपन्या, पगारदार लोकांना दिलासा मिळाला आहे. अश्या बिकट परिस्थितीत आपली नोकरी जाते की काय ही सर्वात मोठी चिंता असते. पण काही प्रमाणात का होईना सरकारने जबाबदारी घेतल्यामुळे लोकांना दिलासा मिळाला आहे.

जेव्हा लॉकडाऊन जाहीर केले त्याच्या आसपासच जर्मनीने देशाच्या सीमा पूर्णपणे बंद केल्या होत्या. पण आता १५ जूनपासून हळूहळू ह्या सीमा उघडल्या जातील. वर्ल्ड वॉर २ नंतर पहिल्यांदाच अश्या न भूतो न भविष्यती गोष्टी युरोपमध्ये घडत आहेत. त्यातलीच अजून एक गोष्ट म्हणजे मार्चमध्ये जर्मनीच्या चॅन्सलर अँगेला मर्कल, ज्या स्वतः एक वैज्ञानिक आहेत, त्यांनी त्यांच्या १५ वर्षांच्या कार्यकाळात पहिल्यांदा देशातील लोकांशी टीव्हीवरून थेट संवाद साधला. त्यांनी लोकांना ह्या बिकट परिस्थितीत शिस्त पाळण्याचे आणि एकता ठेवण्याचे आवाहन केले होते. त्या म्हणाल्या की "हे कोरोनाचे संकट म्हणजे वर्ल्ड वॉर २ नंतरचे सगळ्यात मोठे आव्हान आपल्यासमोर आहे आणि आपल्याला सगळ्यांना मिळून त्याचा सामना करायचा आहे". चॅन्सलर अँगेला मर्कल ह्यांनी कोरोनाच्या लसीच्या विकासासाठी सुद्धा मोठी आर्थिक मदत जाहीर केली आहे. 

तसं म्हणलं तर माझ्या आयुष्यात फार फरक पडला नाहीये, कारण मी पहिल्यापासूनच वर्क फ्रॉम होमच करते, इथे घरातली सगळी कामे आम्ही दोघे मिळूनच करतो, लेकाला आताशा बऱ्याच गोष्टी करायला शिकवतोच आहोत; फरक फक्त एकच आहे की हे दोघे आता सतत घरातच असतात त्यामुळे माझ्या स्वातंत्र्यावर गदा आलीये! ;) गमतीचा भाग सोडला तर खरंच इथे आधी जसं होत तसंच आयुष्य थोड्याफार फरकाने चालू आहे, वाईट फक्त एका गोष्टीचं वाटतं की इथल्या मित्रमैत्रिणींना भेटता येत नाहीये. तेही लवकरच भेटता येईल अशी आशा आहे! ह्या सगळ्या "दुःखात सुख" म्हणजे इंटरनेट आणि सोशल मीडिया, त्यांच्यामुळे जास्त एकटेपणा जाणवला नाही. लेक तर रोज भारतात त्याच्या आजी-आजोबाना,भावांना आणि इथल्या मित्रांना व्हिडीओ कॉल करून गप्पा मारत बसतो. तो आणि त्याचा एक मित्र तर व्हिडीओ कॉल करून एकत्र अभ्यास करत आहेत. आम्ही पण घरचे सगळे आठवड्यातून एकदा कॉन्फरन्स कॉलवर गप्पा मारतो. 

या आठवड्यात सगळी दुकाने आणि मॉल्स उघडले आहेत पण सगळे नियम पाळून आणि पुढच्या आठवड्यात शाळा सुरु होणार आहेत. लेक दोन महिन्यांनी शाळेत जाणार म्हणून धाकधूक वाटती आहे जरा, पण आता एक कळून चुकलं आहे की हा विषाणू आपल्यासोबत दीर्घकाळ राहणार आहे त्यामुळे आपण जर सोशल डिस्टंसिंग, वैयक्तिक स्वच्छता आणि मास्कचा वापर ह्या गोष्टी नीट पाळल्या तर कोविड-१९ चा धोका बराच कमी होतो. त्यामुळे "Lets hope for the best!" एवढं सगळं असूनही जर कोरोनाबाधितांची संख्या वाढली तर सरकार पुन्हा लॉकडाऊन करणारच आहे.

लोक म्हणतायेत की आता यापुढे जग दोन कालखंडात विभागलं जाणार, पहिला म्हणजे कोरोना महामारीच्या आधीचा आणि दुसरा म्हणजे त्यानंतरचा. त्यामुळे जग थोड्याफार प्रमाणात बदलेलंच. ते म्हणतात ना "Change is good", असाच विचार करुन आपल्या सगळ्यांना पुढे वाटचाल करावी लागेल. सध्यातरी येईल त्या परिस्थितीचा सामना सकारात्मकतेने करणे, एवढंच आपल्या हातात आहे. त्यामुळे नियम पाळूया आणि कोरोनाला पळवूया!

ज्या लोकांना घरून काम करणेच शक्य नाहीये, जे डॉक्टर्स, नर्सेस आणि आरोग्यविभागातले कर्मचारी लोकांची सेवा करत आहेत, जे सफाई कर्मचारी निगुतीने स्वतःचं काम करत आहेत, जे पोलीस कर्मचारी आणि सरकारी अधिकारी जीवावर उदार होऊन कर्तव्य बजावत आहेत, जे बँक कर्मचारी रोज जीव मुठीत घेऊन बँकेचे व्यवहार सांभाळत आहेत, ह्या आणि अश्याच अनेक लोकांना मनोमन नमन. अजून एक गोष्ट बघून जीव तुटतो, ती म्हणजे भारतातील हातावर पोट असणारी लोकं पायी स्वतःच्या घरी जात आहेत. त्यांचंही आयुष्य लवकरच सुकर होवो. 

कधीकधी वाटतं हे एक दुःस्वप्न आहे आणि मला जाग आल्यावर सगळं अगदी पूर्वीसारखं असेल, मला पटकन भारतात जाता येईल आणि सगळ्या जिवलगांना कडकडून मिठी मारता येईल! हे असं सगळं होण्यासाठी, ह्या अतिसंसर्गजन्य विषाणूवर लवकरात लवकर एखादं औषध किंवा लस मिळावी आणि पूर्ण जगावर असलेली कोविड-१९ विषाणूची टांगती तलवार नाहीशी व्हावी. हीच ईश्वरचरणी प्रार्थना!

सौ. राजश्री उपेंद्र पुराणिक

पाव

गण्या धाव रे मला पाव दे ... चुकतंय,

गण्या धाव रे मला पाव रे... हं जमलं!

असं म्हणत म्हणत केलेले पाव मला पावले एकदाचे! कारण आतापर्यंत “केकने केली सुटका पावने छळले होते” व्हायचं माझं. दरवेळी घरच्यांवर मी केलेले पाव लादावे लागायचे पण ह्यावेळी चक्क लादीपाव मी त्यांच्यावर न लादता, “जमलेत" असं त्यांनी म्हणल्यावर मला स्वर्ग दोन पाव उरलाय. 

नवरा तर ओठांपर्यंत आलेले शब्द “ये जो आपके पाव है ना, उन्हें हमें मत दिया किजीये” न बोलता गपगुमान लादलेले पाव खात होता. कारण आपलीच बायको आणि तिने केलेलेच पाव. आणि चुकून बोललाच तर बायको अजुन पाव लादायला मागेपुढे बघणार नाही ह्याची त्याला पक्की खात्री होती. 

पण ह्यावेळी जमले बुआ एकदाचे! त्यामुळे मला आता त्या जुन्या सिनेमातल्या नायिकेसारखं संगीत ऐकु येतंय मनात आणि म्हणावंसं वाटतंय “आजकल पाव जम रहे मेरे!” 

#पाव_पाव_की_बात_है

सौ. राजश्री उपेंद्र पुराणिक

साहस

आजकाल लोक कोणता प्राणी पाळतील सांगताच येत नाही. म्हणजे साधारण महात्वाचे मला माहीत असलेले म्हणजे कुत्रा, मांजर, मासे आणि जास्तीत जास्त हॅमस्टर. माझ्या बुद्धीची कुवत इतक्या प्राण्यांच्या पलीकडे नाहीये. 

पण आत्ता फिरायला बाहेर पडले तर एक जोडपं चक्क दोन मुंगूससदृश्य प्राण्यांच्या गळ्याला दोर बांधून फिरवत होते. ते जोडपं रस्त्याच्या पलीकडे होतं. ते दोन इवले जीव बघून माझं कुतूहल अतीच जागं झालं. मग काय विचारता मी लगे झपाझप पावलं टाकत त्यांना गाठायचा प्रयत्न केला. कशीबशी त्यांच्या जवळ पोहोचले तर ते घाबरले ना! 

मुंगूस नाही काही.. माणसं घाबरले. आजकाल माणसंच माणसांना जास्त घाबरत आहेत. त्यात आपण पडलो फॉरेनर त्यामुळे तर विचारायलाच नको! घाबरून ते जोडपंही झपाझप पावलं टाकायला लागलं. तरी मी मास्क घातलेला नव्हता. तो असता तर ते जोडपं मुंगूसाना कडेवर घेऊन पळतच सुटलं असतं कदाचित.  

मनात म्हटलं “तुम लोग कितनी भी कोशीश करो भागानेकी लेकीन मैं मुंगूसको देखके राहुंगी!” आता मी पण चालण्याचा वेग वाढवला, म्हटलं जरा साहस करूनच बघूया, फार कंटाळा आलाय घरात बसुबसू! मला फास्ट येतांना बघून खरोखर पळाले ना ते मुंगसाला कडेवर घेऊन! पोलिसांना फोन केला नसावा म्हणजे मिळवलं! 🙄

असो. आज के लिये बस ईतनाही!

सौ. राजश्री उपेंद्र पुराणिक

#माझी_म्यूनिक_डायरी

मिठी

मी फिरायला निघालो होतो. "ती" मला समोरुन येताना दिसली, पार भेदरलेली होती. मला काही कळायच्या आत, अचानक "तिने" मला घट्ट मिठी मारली.  मी "तिला" अजिबात ओळखत नव्हतो त्यामुळे मला विचित्रच वाटलं. मी चिडून "तिला" माझ्यापासुन दुर करणार तोच...

"ती" माझ्या कानात पुटपुटली "कृपया मी तुमच्या ओळखीची आहे असं दाखवा, ते तीन माणसं केव्हाचा माझा पाठलाग करत आहेत. मला मदत करा प्लिज!"  माझ्या रागाची जागा लगेच जबाबदारीने घेतली!!

#अलक

सौ. राजश्री उपेंद्र पुराणिक

फर्रर्रर्र

आज जरा घराबाहेर पडले होते. म्हणलं सारखं सारखं ह्यांनाच सामान आणायला पाठवणं बरं नव्हे. आपणही बाहेर पडावं आणि आसपासच्या लोकांचं लॉकडाऊन कसं चालु आहे ते एकदा ह्याची देही ह्याची डोळा बघावं म्हणजे लिहायलाही विषय मिळतो. कसं?

तर आज बाहेर पडल्यावर असं जाणवलं की ईथल्या लोकांची एक कला लुप्त होण्याच्या मार्गावर आहे. मागील कितीतरी दिवसांत बाहेर पडल्यावर ती कला आत्मसात केलेली माणसं नजरेस पडतच नाहीयेत. नाहीतर अक्षरशः कोपऱ्यावर कोपऱ्यावर हे नमुने दिसतातच. 

बाकी ह्या जर्मन लोकांमध्ये सुसंस्कृतपणा अगदी ठासुन भरलेला असतो बरं, पण जेव्हा ह्यांना ही कला जोपासायची वेळ येते तेव्हा ते कोणाच्या बापाला जुमानत नाहीत. 

असा कलाकार व्यक्ती आपल्यापासून कितीही लांब असला तरी त्याच्या आवाजावरून आपण त्याला लग्गेच ओळखतो. काय तो फर्राटेदार आवाज, काय ते चार चार वेळा जोरदार “फर्रर्रर्र फर्रर्रर्रर्र“ करून टीश्यूज कचरापेटीत टाकणे, जसं काही एखादा फलंदाज चेंडू सीमेपार मारतोय! 

आलं असेलच तुमच्या लक्षात, हो हो बरोबर... सर्दी झाल्यावर  जोरदार नाक शिंकरण्याच्या अद्भुत कलेविषयी बोलतेय मी. कधीकधी ट्रेनमध्ये असताना जर असे सर्दी झालेले कलाकार आजुबाजुला असतील तर नक्की पाच ते सात मिनिट ही लोकं “फर्रर्रर्र फर्रर्रर्र” करत असतात. एक बरोबर आहे की सर्दी मोकळी होते पण इतक्या वेळा आणि इतक्या जोरजोरात कशाला? बाकीच्यांनी ह्यांची कलाकारी सहन करायची!

बरं एकच टिश्यु वापरावा ना, पण नाही, जितक्या वेळा फर्रर्रर्र करायचं तितके टिश्यु. खरं हे लोक एवढे टॉयलेट पेपर आणि टिश्यु पेपर वापरतात, असं वाटतं की पृथ्वीवरचे सगळे झाडं ह्यांच्या डॅश डॅश ला आणि शेंबडालाच लागतील. 

हे पाश्चात्य लोक जगाला बोंबलू बोंबलू सांगतात की एन्व्हायरमेंट वाचवा आणि स्वतः प्रचंड प्रमाणात प्लास्टिक आणि टिश्यूजचा वापर करतात. असो. विषय भरकटतोय! तर विषय होता नाक शिंकरणे! 

आज रस्त्यात एक जर्मन काकू अक्षरशः तोंड लपवून लपवून, अगदी घाबरत हळूहळू नाक पुसत होत्या. दयाच आली त्यांची! कारण आजकाल साधं खाकरलं तरी लोक आपण कुठेतरी दरोडा टाकुन आलोय की काय असे बघतात, त्या तर नाक पुसत होत्या. नशीब कोणी पोलिसांना नाही बोलावलं. त्या काकु सुखात असुदे म्हणजे मिळवलं. 

काय राव? ह्या लॉकडाऊनमुळे काहीच्या काही सुचतंय आणि आठवतंय! “हे भगवान, जल्दीसे ऊठा ले रे बाबा ईस कोरोनाको!” 

सौ. राजश्री उपेंद्र पुराणिक

#माझी_जर्मनी_डायरी

ऑल इज वेल

सध्या कमीतकमी खाली इमारतीच्या आवारात तरी जात येतंय आणि तेच खूप ऊर्जा देऊन जातंय. आमच्या ईथे दोन इमारतींमध्ये छान छोटी पायवाट, छोटी मोठी झाडं, लहान मुलांसाठी खेळायला छोटुशीच घसरगुंडी, असं बरचकाही छोट्याशाच जागेत आहे. त्यामुळे खाली थोडा वेळ फेरफटका मारला तरी मस्त वाटतं कधीकधी. आता दिवस मोठा झाल्यामुळे बराच वेळ सूर्यप्रकाश असतो आणि थंडीही बरीच कमी झालीये. त्यात झाडंही नवीन पानाफुलांनी बहरत आहेत. त्यामुळे एकदम छान वाटतंय. 

संध्याकाळी खाली आलं की पहिल्या मजल्यावरच्या गॅलरीत बसलेले आजी आजोबा दिसतात, त्यांना काय कसे आहात?विचारणं होतं. सगळ्यात खालच्या घरातलं कपल त्यांच्या अंगणातच टेबल खुर्ची टाकून ऊन खात बसलेलं असतं, त्यांनाही हायहॅलो करणं होतं . मॅगी काकू नेहमीप्रमाणे त्यांच्या सायकलवरून गडबडीत कुठेतरी जात असतात किंवा कुठूनतरी येत असतात, त्यांचीही विचारपूस करता येते. एक तास मस्त जातोय. 

कधीकाळी आपण मेट्रो, बस, ट्रामने इकडेतिकडे फिरत होतो या गोष्टीवर विश्वासच बसत नाहीये. “हे घरची माझे विश्व” झालंय! थोड्याफार प्रमाणात आपल्या सगळ्यांचं असंच काहीसं आयुष्य चालू आहे सध्या. हो ना? पण सध्या निराश होऊन चालणारच नाहीये त्यामुळे अशाच छोट्या छोट्या गोष्टींमधला आनंद शोधुया, स्वतःला सतत ऑल इज वेल हेच सांगुया आणि घरातच सुरक्षित राहुया!

सौ. राजश्री उपेंद्र पुराणिक 

दहशत

मला जर्मनीमध्ये येऊन साधारण पाच वर्ष झाले आहेत. मागील पाच वर्षात एकही दिवस असा नाही गेला की आम्ही घराबाहेर पडलो नाही. इथे कोणत्याही प्रकारची घरगुती मदत म्हणजेच आपल्याकडे असतात तसे दुधवाला, पेपरवाला, घरातील मदतनीस बायका आणि तत्सम मदत मिळत नसल्यामुळे प्रत्येक गोष्ट स्वतः करावी लागते. जसं कि दूध आणि जीवनावश्यक वस्तु आणणे, भांडे घासणे, घराची स्वच्छता करणे इत्यादी. घरं लहान असल्यामुळे घरात असलेल्या गोष्टी पण त्याहिशोबाने लहानच असतात. माझ्या घरातला फ्रिज म्हणजे असून नसल्यासारखा आहे. त्यामुळे फळे, भाज्या आणि दूध ह्या गोष्टींची साठवण जास्त दिवस करता येत नाही. इतके दिवस फ्रिज फारच लहान आहे ह्याची जाणीव कधी झालीच नाही. जस लागेल तसं सामान आणत होतो. आज जेव्हा दुध आणुन ठेवावं असा विचार केला तेव्हा जाणवलं की फ्रिजमध्ये जागाच नाहीये दूध साठवुन ठेवायला. आता पुरवून पुरवून वापरावं लागणार. 

कारण, इथे आजपासून अत्यावश्यक सेवा सोडल्यास सगळं बंद करण्याचे आदेश सरकारने दिले आहेत. शाळांना ५ आठवड्यासाठी सुट्टया जाहीर केल्या आहेत, मोठ्या मोठ्या कंपन्या एकतर बंद आहेत नाहीतर ज्यांना शक्य असेल त्यांनी घरूनच काम करायचे आहे. त्यामुळे सगळ्याच लोकांना अचानक जाग आल्यासारखे सगळे सुपरमार्केट्सवर तुटून पडले आहेत. आम्हाला कसेबसे १ किलो बटाटे, १ किलो कांदे आणि थोडे टमाटे मिळाले. बाकीच्या भाज्या तर गायबच होत्या. फळ सुद्धा मिळाली नाहीत. हॅन्ड सॅनिटायझर तर महिना दीड महिना झाला मिळतच नाहीये. तरी बरं भारतीय किराणा आधीच भरला होता नाहीतर अवघड झालं असतं. 

ह्या सगळ्याची सुरुवात जर्मनीमध्ये म्यूनिचजवळच्या स्ट्रानबर्ग नावाच्या छोट्या शहरात जानेवारीमध्ये झाली. तिथल्या एका छोट्या कंपनीत एक चीनमधील स्त्री काही कामासाठी आली होती आणि तिच्यामुळे त्या कंपनीतील बऱ्याच कर्मचाऱ्यांना ह्या #कोरोना विषाणूची लागण झाली होती. तेव्हा इथल्या शासकीय यंत्रणेने तत्परतेने पावलं उचलत हा संसर्गजन्य आजार अजिबात पसरू दिला नव्हता. पण, फेब्रुवारीमध्ये इथे कार्निव्हलनिमित्त एक आठवडा सुट्या होत्या. त्यादरम्यान बरेच लोक प्रवासाला गेले आणि तिथून हा विषाणु पुन्हा जर्मनीमध्ये पसरायला सुरुवात झाली. त्यात युरोपमध्ये इटलीत ह्या विषाणूने घातलेले थैमान बघता जर्मन सरकार कडक पावलं उचलत आहेत. तरीही आजघडीला #कोरोनाचा संसर्ग झालेल्यांची संख्या सात हजाराच्यावर आहे. ह्यातुन सुखरूप पार पडलेल्या लोकांचा आकडा सध्या तरी जर्मनीमध्ये कमी असला तरी तो लवकरच वाढेल. कारण "social distancing" चा फण्डा सध्यातरी थोड्याफार प्रमाणात का होईना उपयोगी पडतोय.  

जगातल्या सर्वोत्तम समजल्या जाणाऱ्या वैद्यकीय सुविधा ज्या देशात आहेत त्या देशानेही या #कोरोना विषाणूचा धसका घेतलाय. मोठमोठ्या महासत्ताना जेरीस आणलंय ह्याने. तिथे आपण तर काय सामान्य माणसं. आज जेव्हा बाहेर पडले तेव्हा रस्त्यांवर दिसणारी तुरळक वाहनं आणि एखाद दुसरा माणुस पाहुन अक्षरशः भीती वाटली. चीन किंवा इटलीचे लोक स्वतःचे लॉकडाऊनचे जे अनुभव सांगत आहेत त्यातली दाहकता जाणवतीये. दहशत काय असते ते कळतंय. नवऱ्याला घराबाहेर पाठवायला जीवावर येतंय. मुलाला तर तंबीच दिलीये कि घराबाहेर पडायचं नाही दोन आठवडे. 

हि अशी सगळी परिस्थिती इथे असताना, आपण आपल्या देशात सध्या पायच ठेवू शकत नाही हे ऐकुन तर एकूण भयानक परिस्थितीचा अंदाज आला.  

आपला देश ह्या सगळ्या दहशतीच्या परिस्थितीमधे फार सुरुवातीच्या पायरीवर आहे त्यामुळे आपलं सरकार करत असलेल्या उपाययोजनाना लोकांनी सकारात्मक प्रतिसाद दिला तर आपल्याकडे परिस्थिती नक्कीच आटोक्यात राहील असं वाटतं आहे. ती राहोच आटोक्यात!

ज्या लोकांना घरून काम करणं शक्यच नाहीये त्यांचा विचार केला तर आपण सुखी आहोत असं वाटतं. त्या सगळ्यांना देव लढण्याचं बळ देवो आणि आपल्यासारख्या लोकांना ह्या दहशतीतुन सावरण्याचं आणि तरून जाण्याचं बळ देवो. हीच ईश्वरचरणी प्रार्थना! 

सौ. राजश्री उपेंद्र पुराणिक 

#माझी_जर्मनी_डायरी 

गो कोरोना गो

जर्मनीत #कोरोना विषाणूच्या केसेस १४००-१५०० झाल्या असताना, सगळे मीडियावाले लोकांमध्ये जास्त मिसळू नका, असं करू नका, तसं करा वगैरे वगैरे कोकलत असताना, व्हाट्सऍपवर या विषाणूबाबतीत येणारे ज्ञानकण वेचताना नेमकं महत्वाच्या कामासाठी घराबाहेर पडायची वेळ तुमच्यावर येते. 

तर, अंडरग्राउंड मेट्रोमध्ये सकाळच्या वेळी बऱ्यापैकी गर्दी असते. मला महत्वाच्या कामासाठी बाहेर पडावंच लागलं आज. सगळी कामं आटपून घरी येण्यासाठी स्टेशनवर आले तर आजूबाजूच्या बऱ्याच लोकांनी मास्क घातलेले. मी मास्क न घातल्यामुळे सगळे माझ्याचकडे बघत आहेत की काय? असं उगीचच वाटलं. कधी एकदा मेट्रो येतेय असं झालं. आली एकदाची मेट्रो आणि मी आत गेले. 

मेट्रोतल्या छोट्या टीव्हीवर #कोरोना विषयी जनजागरणाचा व्हिडियो नुकताच सुरु झाला होता. त्यात सांगत होते की हात नाकाला लावू नका आणि मला नाकाला खाज आली, मी नाक खाजवलं. दोन तीन टाळक्यांचं लक्ष माझ्याकडे गेलं. व्हिडीयोत सांगितलं डोळ्यांना हात लावू नका आणि माझ्या डोळ्याला खाज आली, मी डोळे चोळले. आता सात आठ टाळक्यांचं लक्ष माझ्याकडे गेलं. 

मनात फिल्मी विचार "ये हो क्या रहा है यार? अगर ये ऐसाही चलता रहा तो मेरा क्या होगा भगवान? ये जर्मन दुनिया मुझे जिने नही देगी."

व्हिडियोमध्ये सांगत होते कि शिंका आली तर असं शिंका, तसं शिंका आणि मला सट्टक्कन शिंका आली. आता पूर्ण डब्यातल्या टाळक्यांचं लक्ष माझ्याकडे गेलं आणि त्यांच्या चेहऱ्यावर खाऊ की गिळू भाव. जसकाही तो विषाणू मीच घेऊन फिरतीये. तरी मी अगदी जर्मन पद्धतीने शिंकले बरं!  पण डब्यातल्या लोकांच्या रोखलेल्या नजरा जश्याच्या तश्याच. वाटलं हे लोक मला पुढच्या स्टेशनला बाहेर ढकलतील. तरी बरं अंडरग्राउंड मेट्रो आहे नाहीतर मधेच दिलं असतं ढकलून. 

"नहीं.. ये मेरे साथ नहीं हो सकता. मैने किसीका क्या बिगाडा है भगवान जो मुझे ये दिन दिखा रहे हो?"

जेव्हा मला दुसरी शिंका आली तेव्हा मात्र माझी खात्रीच झाली की नक्कीच डब्यातल्या कोणीतरी पोलिसांना बोलवलं असेल आणि पुढच्या स्टेशनवर "पुलिस मेरा इंतजार कर रही होगी". च्या## त्या विषाणूच्या तर. ५-७  मिनिटांचा प्रवास ५०० मिनिटांचा वाटायला लागला. कधी एकदा माझं स्टेशन येतं आणि मी ह्या लोकांच्या तावडीतून सुटते असं झालं. 

आणि अचानक मला उपाय सुचला.. आजच व्हाट्सऍप वर आलेला #गो_करुणा चा व्हिडियो ह्या लोकांना दाखवूया आणि सांगूया मी हा उपाय केलाय हो. मला अजिबात कोणताच प्रॉब्लेम नाहीये. तुम्ही पण सगळ्या लोकांना एकत्र करा आणि ह्या व्हिडीयोमध्ये म्हणत आहेत तस म्हणा. बघा कसा विषाणू धुम ठोकून पळून जाईल ते. पण माझ्या शिंकेमुळे सगळे माझ्याकडे मीच #कोरोना असल्यासारखं बघत होते. त्यामुळे व्हिडियो दाखवायाचं रद्द केलं. 

मनात देवाचा धावा करत होते की एकतर लवकर स्टेशन तरी येऊदे नाहीतर "उठालेरे बाबा... मेरेकु नहीं रे.. ईस कोरोनाको!" दुसरीकडे #गो_करुणा चा मंत्रजप चालू होता बरं. शेवटी पाचशेव्या मिनिटाला आलं एकदाचं माझं स्टेशन आणि डब्यातल्या टाळक्यांनी आणि मी सुटकेचा निःश्वास सोडला!


सौ. राजश्री उपेंद्र पुराणिक 

#माझी_जर्मनी_डायरी 

तिकीट

आज सकाळपासूनच तिला हुरहूर लागून राहिली होती. तरी ती स्वतःला तिच्या नृत्याच्या कार्यक्रमाच्या तयारीत व्यग्र ठेवत वाटलं. बऱ्याच गोष्टी करायच्या होत्या, कपडे भरायचे होते, सगळे कागदपत्र बघायचे होते, बरोबर न्यायला खाण्यापिण्याच्या गोष्टी आणायच्या होत्या. आज रात्रीचं विमान होतं ना तिचं. परदेशी जायचं म्हणजे पासपोर्ट, व्हिजा वगैरे सगळं चोख पाहिजे. 

सगळे कागदपत्र शोधत असताना तिची नजर सहा महिन्यांपुर्वीच्या "त्या" तिकिटावर गेली. तिने "ते" अगदी जपुन ठेवलं होतं. आयुष्यातला तो प्रवास आणि ते तिकीट तिच्यासाठी पुस्तकात ठेवलेल्या मोरपिसासारखे आठवणीत राहिले होते.

 सहा महिन्यांपूर्वीचा विमानप्रवास आणि बाजुच्या खुर्चीवरचा तो! सोनेरी कुरळे केस, गोरापान रंग, बोलके निळे डोळे! त्याची आणि तिची फार पुर्वीपासुन ओळख असल्यासारखे वाटले तिला. परदेशी असुनही भारतीय संगीतातला त्याचा व्यासंग पाहुन ती त्याच्या प्रेमात कधी पडली हे तिचं तिलाच कळलं नाही. 

दोघांच्या गप्पांच्या ओघात एवढा मोठा प्रवास कसा आणि कधी सम्पला तेही कळले नाही. पण प्रवासच तो, कधीतरी संपणार आणि आपण इच्छित स्थळी पोहोचणार! पण हा प्रवास कधी संपुच नये असं राहुन राहून वाटत होतं तिला. निघताना, निरोप घेताना खुप बोलायचं राहुन गेलंय असं वाटत होतं.

मागच्या सहा महिन्यातला तिचा एकही दिवस त्याच्या आठवणीशिवाय गेला नव्हता! तिने फेसबुकवर त्याचा शोध घ्यायचा खूप प्रयत्न केला होता पण तो काही तिला सापडला नाही. "असा कसा फेसबुकवर नाहीये हा? कमालच आहे! मी दिला होता माझा ना इमेल ऍड्रेस. सहा महिन्यात एकदाही त्याला मला इमेल करावा वाटला नसेल का?" तिला रागच आला. "आता मी त्याला संपर्क करू तरी कसा? ना फोन ना पत्ता."  त्याची पुन्हा एकदा तरी भेट व्हावी, त्याच्याशी बोलता यावं असं तिला मनोमन वाटलं..  तोच.. तिच्या फोनमध्ये नोटिफिकेशनची किणकिण झाली. 

तिला "त्याचा" इमेल आला होता!!

"त्या दिवशी आपण विमानात भेटलो! काय गमंत आहे बघ, एवढ्या गप्पा मारल्या आपण आणि साधा एकमेकांचा फोन नंबरही घेतला नाही. मी तर अजुनच हुशार, तु सांगितलेला तुझा इमेल ऍड्रेस माझ्या तिकिटावर लिहुन घेतला खरा, पण वेंधळ्यासारख "ते" तिकीट मी हरवलं. रोज तुझी आठवण येत होती, तुझ्याशी संपर्क कसा करावा कळत नव्हतं आणि आज प्रवासाला निघताना सगळ्या कागदपत्रांमध्ये "ते" तिकीट सापडलं आणि लगेच तुला इमेल केला!!"

इमेल वाचुन ती खुदकन हसली आणि ते टेलीपथी कि काय असतं ना त्यावर तिचा अगदी गाढ विश्वास बसला. तिला नाचावं, बागडावं वाटत होतं पण तिने लगेच त्याच्या इमेलला उत्तर लिहायला सुरुवात केली!!


सौ. राजश्री उपेंद्र पुराणिक 

मोह

आम्ही म्यूनिकमधे सध्या जिथे राहतोय तिथे रहायला येऊन आम्हाला साधारण ५ वर्ष होतील. इथल्या सगळ्या बिल्डिंग्जला तळघरं नव्हे तळमजले आहेत. त्याच तळमजल्यातल्या एका खोलीत छोटी स्टोअररूम प्रत्येक रहिवाश्याला मिळते आणि तिथेच एका वेगळ्या मोठ्या खोलीत एक वॉशिंगमशीन, ड्रायर, कपडे वाळत घालायला दोऱ्या आणि स्टॅण्डची व्यवस्था असते. वॉशिंगमशीन आणि ड्रायर वापरायला अर्थातच पैसे लागतात.

तर सांगायचा मुद्दा असा आहे कि गेले ५ वर्ष आमच्या इथल्या वॉशिंगमशीनच्या खोलीत हे ५० सेंटचे नाणे ह्याच रॅकवर ह्याच ठिकाणी पडुन आहे. मी इथे रहायला यायच्या किती दिवस आधीपासून हे ह्या रॅकवर असेल ते देवच जाणे. गेल्या ५ वर्षात बरेचश्या लोकांचे ह्या ठिकाणी कपडे धुण्याच्या निमित्ताने येणेजाणे नक्कीच झाले असणार. पण मागच्या ५ वर्षात हे नाणं जिथे आहे तिथेच आहे. त्याची जागा सुद्धा बदललेली नाहीये.

खरंतर ड्रायर वापरायला ५० सेंटचे नाणेच लागते पण कोणीही ह्या नाण्याला अजिबात हात लावला नाहीये. ह्या खोलीत बिल्डिंग मधील लोकांव्यतिरिक्त साफसफाई करणारे लोक नेहमीच येतजात असतात. पण नाणं आहे तिथेच आहे.

मला दरवेळी कपडे मशीनला लावायला नेल्यावर ह्या चमत्कारी
नाण्याचं दर्शन होतं आणि त्याच्याविषयी मनात करुणा दाटुन येते. बिचाऱ्यावर काय परिस्थिती आलीये.. ह्याचा मालक नक्कीच सोडुन गेला असणार आणि ह्याला बेवारस करून गेला असणार.

सगळ्यात जास्त आश्चर्य इथल्या पराकोटीच्या प्रामाणिक आणि मोहावर विजय मिळवलेल्या लोकांचं वाटतं. आपल्याकडे म्हण आहे “शीतावरून भाताची परीक्षा” तसंच मलाही म्हणावं वाटतंय की “नाण्यावरून लोकांची परीक्षा!” विकसित देशातील लोक असेच असतील कदाचित! त्यांना त्यांच्या कष्टाचा पैसा सोडुन एका सेंटचाही मोह नसावा?

सौ. राजश्री उपेंद्र पुराणिक

#माझी_जर्मनी_डायरी

द लेक हाऊस

कीआनु रिव्ह्ज आणि सॅन्ड्रा बुलक ह्यांच्या नितांतसुंदर अभिनयाने नटलेली एक तरल प्रेमकथा असलेला चित्रपट. एकमेकांपासून खुप लांब असणारे दोन जीव. म्हणलं तर खूप लांब नाहीतर खूप जवळ. एक रहस्यमयी पत्रपेटी, जी तर्कशास्त्राच्या तत्वांवरचा आपला विश्वास उडवते. दोन वेगळ्या प्रतलांवरचे नाते.

नेटफ्लिक्सवर हा चित्रपट पहिला. अप्रतिम रहस्यमयी प्रेमकथा. एका तळ्यात बांधलेले छोटेसे टुमदार घर. तिच्या नवीन नोकरीमुळे, तिला हे अत्यंत आवडलेले घर तिच्या मनाविरुद्ध सोडावे लागतेय. जड अंतःकरणाने ती सगळं आवरुन घराबाहेर पडते, पण तिचा कुत्रा तिथून निघायलाच तयार नाहीये. निघताना तिथल्या पत्रपेटीत ती एक पत्र ठेवते आणि त्या सुंदर घराला अखेरचं नजरेत साठवुन तिथून निघून जाते. ती जाते तेव्हा शिशिर ऋतू असतो. तो हिवाळ्यात त्याच तळ्यातल्या घरी रहायला येतो. ती डॉक्टर असल्यामुळे तिला शिकागोला एके मोठ्या हॉस्पिटलमध्ये नोकरी मिळालीये. तो आर्किटेक्ट आहे आणि तो सुद्धा शिकागोमध्येच त्याच्या एका मोठ्या प्रकल्पावर काम करतोय. तो रात्री घरी येतो आणि त्याला पत्रपेटीत तिचं पत्र सापडतं. तिने लिहिलंय की "ह्या सुंदर घरात नविन भाडेकरूचे स्वागत. मला हे घर जितकं आवडलं तितकंच तुलाही आवडेल अशी आशा करते. कृपया मला आलेले कोणतेही पत्र खालील पत्त्यावर पाठवणे. आणि हो दारातल्या कुत्र्याच्या पंजाबद्दल क्षमस्व. वरच्या छोट्या खोलीत एक बॉक्स आहे तोही मी यायच्याआधीपासून तिथे होता. धन्यवाद." ते पत्र वाचून तो दारात कुत्र्याचे पंजे दिसत आहेत का बघतो आणि वरच्या खोलीत बॉक्स आहे की नाही ह्याचाही शोध घेतो. पण त्याला कुठेच ती म्हणतेय तसं काही सापडत नाही. तो दुसऱ्या दिवशी घराची स्वच्छता करताना एक कुत्रा तिथे येतो जो की तिचाच आहे. पहिला आश्चर्याचा धक्का आपल्याला इथे बसतो. एका भयंकर अपघातामुळे ती खूप अस्वस्थ आहे कारण तिच्या डोळ्यांदेखत एका व्यक्तीचा जीव जातो पण डॉक्टर असुनही ती त्याला वाचवु शकत नाही. ह्या मानसिक धक्क्यामुळे ती सगळ्या कोलाहलापासुन दूर जाण्यासाठी पुन्हा त्या तळ्यातल्या घरापाशी येते. तिच्यासोबत तिचा कुत्रा आहे. जो कि त्याचाही कुत्रा आहे. घर अजुनही रिकामं आहे हे पाहुन तिला आश्चर्य वाटतं. निघताना ती पत्रपेटी उघडते आणि तिला त्याचं पत्र मिळतं. त्याने लिहिलंय की "हे घर बऱ्याच वर्षांपासून रिकामं आहे, इथे कोणीही रहात नव्हतं त्यामुळे तुम्ही नक्की कोणत्या बॉक्सविषयी म्हणत आहात मला समजलं नाही. कदाचित तुम्ही दुसऱ्या कोणत्या तरी लेक हाऊस मध्ये राहिला असाल आणि तुमचा त्यामुळे गैरसमज झाला असेल. कुत्र्याचे पंजे म्हणत असाल तर त्याबाबत मलाही कुतूहल वाटतं आहे." ती लगेच त्याला उत्तर लिहिते "मी ह्याच लेक हाऊस मध्ये राहिली आहे आणि मला पूर्ण खात्री आहे कि तिथे एक बॉक्स आहे. आणि हो, हे २००६ आहे." स्वतःचा पत्ताही त्यात लिहिते. ती ते पत्र पत्रपेटीत ठेऊन निघून जाते. रात्री तिचे पत्र पाहुन तो बुचकळ्यात पडतो आणि विचार करतो की " २००६ कसं काय म्हणतेय ती?" शिकागोला गेल्यावर तो तिचा पत्ता शोधून तिच्याशी बोलायचं ठरवतो. तो तिने दिलेल्या पत्त्यावर जातो तेव्हा तिथे त्या इमारतीचे बांधकाम सुरु असतं. त्याच्यासाठीही हि गोष्ट धक्कादायक असते. तो लगेच तिच्यासाठी पत्र लिहितो की मी तूम्ही दिलेल्या पत्त्यावर जाऊन आलो आणि तिथे बांधकाम चालू आहे जे कि पुढच्या दोन वर्षात पूर्ण होईल आणि तुम्ही मला तारीख चूक सांगता आहात कारण हे २००४ साल आहे. २००६ नाही." हा दुसरा आश्चर्याचा धक्का आपल्याला बसतो.

असा त्यांचा वेगळ्या प्रतलांवरचा पत्रांचा सिलसिला सुरु होतो. आपण पूर्णपणे त्यात गुंतत जातो. त्यांची शिकागोमधली एकत्र भ्रमंति, तिने झाडं आवडतात लिहील्यावर त्याने तिच्यासाठी लावलेले झाड, तो खरंच अस्तित्वात आहे कि नाही हे पाहण्यासाठी तिने भूतकाळातल्या एका तारखेला त्याला तिच्यासाठी करायला सांगितलेली एक गोष्ट, तिच्या नकळत आणि त्याला माहित असताना त्यांची झालेली अवचित भेट, त्या दोघांना जेव्हा जाणीव होते की ते दोघे वेगळ्या प्रतलांवर आहेत आणि प्रेमात पडले आहेत, एकमेकांना भेटायची उत्कटता, भविष्यातल्या एका तारखेला भेटायचे ठरवून न झालेली त्यांची भेट, पत्राद्वारे होणाऱ्या त्यांच्या गप्पा, काळाच्या अनिश्चिततेमुळे तिचं त्याला नाही म्हणणे, ती पत्रपेटी आणि तो कुत्रा. एक एक अप्रतिम प्रसंग आहेत जे आपल्याला खिळवून ठेवतात. हळुहळु आपल्या लक्षात येत जाणारे संदर्भ, हे सगळं शब्दात मांडणं कठीणच. किआनू आणि सॅन्ड्राने ज्या उत्कटतेने हे प्रसंग रंगवले आहेत त्याला तोड नाही.

दोन्ही कलाकारांचा अभिनय उत्तम. ह्या ना त्या कारणाने ती पत्रपेटी आपल्याला सम्पूर्ण चित्रपटात दिसत राहते आणि आपण अस्वस्थ होत राहतोआणि शेवटच्या क्षणापर्यंत ताणलेली उत्सुकता एखाद्या थ्रिलर चित्रपटाचा अनुभव देते. मरगळलेल्या, प्रेमावरचा विश्वास उडालेल्या मनाला उभारी देणारा एक अविस्मरणीय अनुभव. ते म्हणतात ना कुठेतरी एक समांतर विश्व अस्तित्वात आहे आणि तिथे तुमच्या सगळ्या इच्छाआकांक्षा पूर्ण झालेल्या आहेत. असाच काहीसा अनुभव ह्या चित्रपटाने दिला.
शांत आणि तरल चित्रपट पाहण्याची आवड असेल तर नेटफ्लिक्सवर जरूर पहा "द लेक हाऊस". सौ. राजश्री उपेंद्र पुराणिक #Netflix #thelakehaouse

Pic Credit Google

चुना

गुलाबी थंडी, मस्त हवा आणि सुट्टी, और क्या चाहिये? तुम्ही अगदी उत्साहात घरच्यांबरोबर दिवस कसा मस्त घालवता येईल याची योजना आखता. चक्क सगळेजण या योजनेला पसंती दर्शवतात त्यामुळे तुमचा उत्साह दुणावतो. ठरल्याप्रमाणे पटापट आवरुन तुम्ही योजनेबरहुकूम शनिवारवाड्याच्या प्रवेशद्वारापाशी पोहोचता. लेकाने आताच "पानिपत" पाहिल्यामुळे, शनिवारवाडा पाहायचा हट्ट धरलेला असतो आणि तुम्ही सुट्टीचा मुहूर्त साधुन तो हट्ट पूर्ण करायचा असं ठरवलेलं असतं.  

तर, प्रवेशद्वारी पोहोचताच तुम्ही अजूनच उत्साहाने जाहीर करता की "तुम्ही सगळे थांबा. मीच तिकीट काढणार." तरी तुमचे हे म्हणतात "अगं तू थांब इथे आईसोबत, मी काढतो तिकीट." पण नाही, तुमचा उत्साह आज तुम्हाला "आज मैं ऊपर" सुचवत असतो त्यामुळे तुम्ही "आसमाँ नीचे"  म्हणत तिकीट काढायला प्रवेशद्वाराच्या आत प्रवेश करता. 

आत गेल्यागेल्या "इतना अंधेरा क्यूँ है भाई?" असं तुम्हाला समोरच्या सद्गृहस्थाला विचारावं वाटतं. पण तुमच्या लक्षात येत की अति उत्साहाच्या भरात तुम्ही गॉगल काढलेलाच नाहीये. म्हणून तुम्ही गॉगल काढता आणि पर्समध्ये ठेवता. तेवढ्यात समोरचे सद?गृहस्थ हातावर तंबाखू घेऊन चुन्याच्या पुडीतुन चुना हातावर घेण्याचा प्रयत्न करत असतात. चुना काही पटकन त्यांच्या तंबाखुवर पडत नसतो म्हणून ते चुन्याच्या पुडीला जोरदार हिसका देतात आणि चुन्याचा एक चुकार मोठ्ठा थेंब उत्साहाने भरलेल्या तुमच्या डोळ्यात जातो. 

हा अनपेक्षित धक्का तुम्हाला सहन न झाल्याने तुम्ही डोळा चोळायला लागता आणि एक सणसणीत शिवी तुमच्या डोळ्यातुन ओठांवर येते, तीच द्यायला तुमची चुनाभरली नजर त्या तंबाखूगृहस्थाला शोधायला लागते. त्याला त्याच्या चुन्यानी केलेली चुक लक्षात आल्यामुळे तो गायब झालेला असतो. त्याच्या चुन्याला माफी नाही! चुकीला, चुकीला. आता तुम्ही, तुमचा डोळा आणि चुना. हेच काय ते राहिलेलं असतं. उत्साहाची जागा केव्हाच चुन्याने काबीज केलेली असते. 

ह्या सगळ्या गोंधळात रांग पुढे सरकलेली असते आणि तिकीटखिडकीवरचे काका तुम्ही बोलण्याची वाट पहात असतात. तुम्ही इतक्या चुनामय झालेला असता की काकांना म्हणता " ५ चुना द्या." हे ऐकुन त्यांचा चेहरा चुन्यासारखा पांढरा पडलाय असं तुम्हाला वाटतं पण तसं काही नसुन तुमची नजरच चुनामय झालीये हे तुम्हाला कळतं. 

कसं तरी तिकीट घेऊन तुम्ही बाहेर येता आणि जेव्हा ह्यांना सांगता की तुमच्या डोळ्यांत चुना गेलाय तेव्हा त्यांनी म्हणलेलं "काय?चुना? असा कसा तुझ्याच डोळ्यांत गेला? " ह्यावर फक्त "गेलाय ना चुना आता!" एवढंच उत्तर देऊन तुम्ही डोळा चोळता. आता हात लावला की डोळ्यांतून चुना येत असतो आणि भयंकर आग होत असते. एव्हाना सगळे उत्साहात शनिवारवाडा बघण्यात दंग झालेले असतात आणि तुम्ही त्या तंबाखू चुनावाल्याच्या खानदानाचा उद्धार करून, त्याचाच चुना त्याच्याच डोळ्यांत घालु म्हणून त्याला शोधत असता. पण तो काही सापडत नाही आणि त्याचा चुना तुमची मात्र वाट लावतो. सगळ्या दिवस चुन्यात जातो. 

पुढचे तीन दिवस हे चुना प्रकरण तुमच्या डोळ्याला पुरतं आणि पुन्हा "चुना डोळ्यांत जाईल अश्या ठिकाणी तू कशाला गेली होतीस?" अश्या प्रकारच्या प्रश्नांचा भडीमार तुमच्यावर होतो तो वेगळाच. गॉगल काढल्यामुळे इतका मोठा चुना तुम्हाला लागलेला असतो. 

एकंदर काय तर व्यसन हे वाईटच, स्वतःसाठी आणि दुसऱ्यांसाठीही! त्यामुळे कधीही तंबाखु खाणाऱ्याच्या आजूबाजूला सुद्धा फिरकु नका बरं!!


सौ. राजश्री उपेंद्र पुराणिक 

#myfriends_experince 

शांतता

इथला मेट्रोचा प्रवास कधी कधी फारच थरारक होतो. खरंतर थरारक शब्द आपल्यासाठी म्हणजेच भारतीयांसाठी योग्य ठरणार नाही कारण असे प्रसंग आपल्यासाठी नवीन नाहीत पण जर्मन लोकांच्या दृष्टीकोणातुन हा प्रसंग थरारकच म्हणावा लागेल कारण जर्मन लोक (आताशा) स्वभावतः फारच शांत आहेत. 

तर एकदम शांत असा मेट्रोचा डबा. कोणत्याही प्रवाश्याचा आवाज नाही. प्रत्येकजण एकतर फोनमध्ये व्यस्त नाहीतर शांततेचा आवाज ऐकण्यात गुंग आणि तुम्ही "आता नक्की काय बोलावं?" असा विचार करण्यात दंग. अचानक पुढच्या स्टेशनवर ह्या असह्य शांततेला तडा जातो. चार पाच टिनेजर मुलांचा घोळका डब्यात शिरतो. 

वयानुसार त्यांचा गलका चालू असतो. त्यांना बघुन तुम्हाला मस्त वाटतं. त्या डब्यात चैतन्य आल्याचा भास होतो. त्यांचे जोरजोरात बोलण्याचे आवाज, एकमेकांची खिल्ली उडवल्यावर होणारा हास्यकल्लोळ हे सगळं बघून तुमचं भारी मनोरंजन होतं, तुम्ही गालातल्या गालात हसता आणि तेव्हाच तुमचं लक्ष्य आजूबाजूच्या जर्मन्स कडे जातं. त्यांच्या चेहऱ्यावरचे भाव बघुन तुम्हाला वाटतं कि ते तुमच्याकडे बघुन "कौन है ये लोग? कहाँ से आते है लोग?" विचार करत आहेत कि काय? बऱ्याच लोकांना ह्या मुलांच्या गोंधळाची चीड येते. एक जर्मन काका तर त्या मुलांना शांतपणे जाऊन सांगतात कि आवाज करू नका वगैरे. पण मुलंच ती, त्यांना काडीचाही फरक पडत नाही. 

पुढच्या स्टेशनवर एक आज्जी डब्यात शिरतात. आजी तुमच्या समोरच्या सीटवर बसतात. मुलांचा गलका आता वाढलेला असतो. त्यात भर म्हणून एका मुलाकडे काहीतरी अशी गोष्ट असते कि तिचा आवाज त्या शांत डब्याध्ये अचानक घुमत असतो. त्या गलक्याला कंटाळून आजी त्या मुलांना जाऊन सांगतात कि आवाज करू नका. पण याही वेळी मुलांच्या गलक्यात एक टक्काही फरक पडत नाही. 

आता आजींची जरा चलबिचल व्हायला लागते. ते बघून तुम्हाला उगाचच आजींची काळजी वाटायला लागते. त्या पुन्हा मुलांना सांगतात कि गप्प बसा रे. पण काहीही उपयोग होत नाही. आता मुलांचा गलका प्रचंड वाढलेला असतो आणि ते काहीतरी वाजवत असतात. आणि अचानक फुगा फुटल्या सारखा आवाज येतो. तो ऐकून तुमच्यासहित सगळेच दचकतात, ते बघून मुलांचा घोळका पुढच्या स्टेशनवर पसार होतो. 

मुलं निघून गेले म्हणून डब्यातले सगळेच सुटकेचा निश्वास टाकतात. तुमचं आणि आजींच्या बाजूला बसलेल्या ताईचे लक्ष आजींकडे जातं, त्या आवाजामुळे आजी जास्त सैरभैर झालेल्या दिसतात. खूपच अस्वस्थ आहेत असं दिसतं. तुम्ही आणि ती ताई आजींना विचारता "काय होतंय?" पण आजी उत्तर द्यायच्या अवस्थेतच नसतात. त्यांना काहीच सुचत नसतं. त्या फक्त अस्वस्थ हालचाली करत असतात. कोणालाच कळत नसतं त्यांना काय होतंय ते. 

ते बघून कदाचित डब्यातले कोणीतरी MVG(म्युनिच ट्रान्सपोर्ट) किंवा इमर्जन्सीला कॉल करतं आणि पुढच्याच स्टेशनला एक-दोन MVGचे अधिकारी बरोबर  तुमच्याच डब्याच्या समोरच्या दारात हजर असतात आणि ती ताई तत्परतेने त्या आजींना घेऊन त्यांच्या बरोबर जाते. आजींना वेळेत मदत मिळलेली असते. ते बघून तुमच्यासहित सगळ्यांना हायसं वाटतं. 

फोन केल्याकेल्या दोन ते तीन मिनिटांत, बरोब्बर ज्या डब्यात आजी आहेत त्याच डब्याच्या समोर येऊन, एक नाहीतर दोन लोकांनी थांबणे म्हणजे फारच झालं. 
मी जर माझ्या ह्यांना आत्ता म्हणाले की "कुकरच्या चार शिट्ट्या झाल्यावर, तेव्हढा गॅस बंद करा" तर हे उद्या मला विचारतील "तु काल काहीतरी म्हणत होतीस ना?" हे ऐकुन त्यांना अंदाज अपना अपना स्टाईलने सांगावंसं वाटतं की "चाय में शक्कर डालनेका टाईम कल था, आज नहीं" आणि त्यावरही ते म्हणतील "अच्छा चहातच साखर टाकायची होती ना? मग ठीक आहे." 

पण त्या आजींना पाहुन राहुन राहुन एक प्रश्न मनात येतोय, "ह्या आजी मॅगी काकुंच्या नातेवाईक तर नाहीत ना?" नाही म्हणलं, आजींनाही आवाजाचं वावडं, मॅगी काकूंनाही कुरकुरणाऱ्या दारांचं वावडं!


सौ. राजश्री उपेंद्र पुराणिक