गजनी

“दाने दाने पर लिखा है खानेवाले का नाम” ही म्हण माझ्याबाबतीत तंतोतंत खरी ठरली आहे! 

तर त्याचं झालं असं की दीड दोन महिन्यापूर्वी भारतात जाणार हे नक्की केलं तेव्हा पुण्यातलं घर जरा राहतं करून घ्यावं असं ठरवलं! आता आम्ही म्युनिकमध्ये अन घर पुण्यात त्यामुळे घर राहतं करून घ्यायची जबाबदारी आपसूकच सासू सासरे आणि दीर जावांवर येऊन पडली. 

तिथे आमचं सगळं सामान आम्ही एका खोलीत ठेवलं होतं आणि बाकीच्या तीन खोल्या भाड्याने दिल्या होत्या खऱ्या पण भाडेकरूने करून ठेवलेल्या करामती कळल्या आणि दोन वर्षांपूर्वी त्या बाबाला म्हणलं सोड भाऊ घर! त्यानंतर घर बंदच.  

नमनालाच घडाभर तेल झालंय. तर, सहा सात वर्षांपुर्वी मी सगळं सामान बऱ्यापैकी व्यवस्थित बांधाबांध करून ठेवलं होतं.त्या दिवशी क्लिनींग सर्विसेसला बोलवलं म्हणुन आमची सपोर्ट सिस्टीम म्हणजेच सासू सासरे दीर आणि जावा हे सगळे त्या घरात बेसिक सामान काढुन घ्यायला गेले. 

स्वयंपाक घरात लागतील म्हणून सासूबाईंनी डबेडुबे काढायला सुरुवात केली. त्यांना एक डबा जरा जास्तच जड लागला पण त्यांना वाटलं आपल्या धन्य सुनेने डब्यात डबे ठेवलेले आहेत तर ह्या डब्यात पण डबे असतील. डबा उघडून बघतात तर तो डबा बासमती तांदळाने शिगोशीग भरलेला!

लगेच मला व्हिडीओ कॉल! एका डब्यात सहा सात वर्षांपूर्वीचे बासमती तांदुळ आहेत म्हणल्यावर माझ्या जीवाचा म्युनिकमध्ये “नुसता तांदुळ तांदुळ” झाला (जीवाचं पाणी पाणी होणे वगैरे!) आणि माझा गजनी!! आता ह्याबद्दल मला सगळे विचारायला लागले आणि इकडे मी ब्लँक! मला आठवायलाच तयार नाही मी असं काही केलंय. 

पण तुम्हाला सांगते मैत्रिणींनो आणि मित्रांनो (जे मित्र वर्षाचा तांदूळ भरून त्याचा जामानिमा करतात); तांदुळ जश्याला तस्सा होता बरं! एक म्हणुन कीडा लागला नाही!! आता तुम्हांला प्रश्न पडला असेल “हे कसं शक्य आहे?” हो ना? बाकी सगळ्यांना हाच प्रश्न पडला! मलाही तोच प्रश्न पडला ना! लॉन्ग टर्म मेमरी लॉसवाला गजनी झाला माझा. त्यात भंडावून सोडणारा प्रश्न चालूच होता ”असं कसं विसरलीस पण तु?” 

शेवटी अति हिंदी सिनेमे पहिल्याचा परिणाम म्हणुन माझी तांदुळ याददाश्त कशीतरी वापस आली आणि मला आठवलं की मी त्या तांदळाला एरंडेल तेल लावून ठेवलं होतं आणि म्हणूनच तो इतकी वर्ष टकाटक राहीला! खरं तर मला तो तेव्हाच म्युनिकला आणायचा होता पण सामानाची बांधाबांध करताना मी तो डबा तसाच कुठल्या तरी गोणीत बांधून टाकला! पण ह्यावेळी तो मी म्युनिकला घेऊनही आले आणि आत्ता त्याच अप्रतिम बासमतीचा भात केला होता. 

तर सांगायचं मुद्दा असा की साठवणीच्या धान्याला एरंडेल तेल लावलं तर कीड लागत नाही आणि सामानाची बांधाबांध करताना डबेडुबे नीट बघुन बांधा हो!! 

सौ. राजश्री उपेंद्र पुराणिक 

#माझी_म्यूनिक_डायरी व्हाया पुणे

जाब

 पंधरा दिवस झाले वैताग आलाय नुसता! आज ठरवलंच काहीही झालं तरी मॅगी काकूंना जाब विचारायचाच. ह्याला काय अर्थ आहे  राव; त्यांना काय तर म्हणे माझ्या घरातल्या दाराच्या आवाजाने झोप नाही आली आणि आम्ही त्यांच्या घरात चाललेल्या आवाजाच्या प्रदुषणावर साधा निषेधही नाही नोंदवायचा! ये ना चॉलबे. 

तुम्हांला वाटेल मॅगी काकु आणि ध्वनी प्रदुषण, कसं शक्यय! आहे; सगळं शक्य आहे! गेले पंधरा वीस दिवस आमच्या घरातला संवाद म्हणजे-

अगं ए आज (टर्र्र्रर्र्र्र ठाक)!

काय म्हण (ठाक ठाक ठाक) लास?

आज भा (धाडधाडधाड) जी कशाची ते (टर्रर्रर्रर्रर्रर्र)!! 

का (धाड ठाक टर्रर्रर्रर्र ) य?

डोकं बंद झालंय अक्षरशः! कशामुळे विचारताय! मॅगी काकुंनी त्यांच्या घराच्या नुतनीकरणाचं काम काढलंय!!

तर आज मी त्यांना पॅसेजमध्ये गाठलंच! सोडते की काय मी! काकु निगुतीने त्यांच्या दारासमोरचं पायपुसणं वगैरे काढुन स्वच्छता करत होत्या. 

मी: काय कश्या आहात काकु? खूप दिवस झाले भेटुन!

का: अगं हो ग! मी ह्या घराच्या कामातच आहे सध्या! तुम्ही  सगळे बरे आहात ना? (कोविड सुरु झाल्यापासुन काकु हा प्रश्न हमखास विचारतात!)

मी: हो हो ठीक आहोत!

आता मी प्रश्नांच्या फैरी झाडायला सुरूच करणार होते की “काय ताप आहे हा? किती तो आवाज! वर्क फ्रॉम होम वाल्यांना किती त्रासदायक आहे हे सगळं! आमची शुद्ध हरपायची तेव्हढी राहिली आहे! इकडच्या स्वारीच्या ऑफिसच्या मीटिंग्ज काय कमी होत्या का म्हणुन तुमच्या घरातल्या ड्रिलिंग मशीनचा आणि तोडफोडीचा आवाज सहन करायचा मी! आम्ही एकमेकांशी काय बोलतोय तेच कळत नाहीये; त्यामुळे काहीका असेना भांडणं मात्र कमी झालेत! नुसतेच थोबा.. चेहरे बघतो एकमेकांचे!! बरं नैनोकी भाषा समजायचं वयही राहिलं नाही... त्यात घराचं दार उघडलं की ह्ये एवढा मोठा पसारा. करायचं तरी काय आम्ही, हं? तुम्ही काम सुरु व्हायच्या आधीच सोसायटीला कळवलं; आता मी कम्प्लेंट करू तरी कुणाकडे?“ वगैरे वगैरे.. 

त्याआधीच 

काकु: किती भयानक आवाज आहेत ना! फारच त्रासदायक आहे हे सगळं आणि तुम्ही तर दोघे घरून काम करताय. फारच त्रास होतोय अगं मला! आणि हे बघ त्या लोकांनी काहीच स्वच्छ केलं नाहीये; मलाच करावं लागतंय! कसं सहन करावं काही कळत नाहीये बघ. तुला सांगते...

हे सगळं ऐकुन मलाच अपराधी वाटायला लागलं आणि असं वाटलं माझ्याच घरात काम चालु आहे ज्याचा त्यांना त्रास होतोय!!  त्यामुळे मी लगेच “हो हो खरंय तुमचं!” 

मनात म्हणलं “अरे ये हो क्या रहा है यार! खरंय काय खरंय? झाप की त्यांना बये."

मी: नाही म्हणजे फार त्रास होतोय आम्हाला पण!! (त्यांचं वय पाहुन मवाळच भाषा वापरली जाते; संस्कार... अन दुसरं काय!!)

हे ऐकून काकूंनी विषय ३६० अंशातून बदलला की हो!

का: तुम्ही लस घेतली का ग? कोणती घेतली?

मी: (अरेच्या)हो घेतली ना, दोन्ही डोस झाले आमचे! “ऍस्ट्रा”घेतली. 

माझं बोलणं ऐकताच काकुंच्या चेहऱ्यावरचे भाव म्हणजे ”तु जिवंत कशी अजून?” घाबरले ना मी!

काकु: अगं मी ऐकलंय भयंकर त्रास होतो त्याने. मी आपली बियॉंटेक घेतली बाई! आम्हाला आमच्या डॉक्टरने ऍस्ट्रा घेऊ नका म्हणुन सांगितलं. 

मी: (आता कल्टी मारलेलीच बरी, नाहीतर मी “ऍस्ट्रा” घेतलं म्हणुन मला गिल्ट यायचा!) बरं बरं! काळजी घ्या हं, भेटु पुन्हा. 

विचार अजून जाब मॅगी काकूंना.. विचार!!

सौ. राजश्री उपेंद्र पुराणिक 

#माझी_म्युनिक_डायरी

कृतकृत्य

महिन्याचं किराणा सामान मागवायला म्हणुन चायनमसालाची वेबसाईट उघडावी आणि अक्षरशः समोर खजिना दिसावा तसं झालं! “तिला” नजरेसमोर पाहुन तुम्ही जागच्या जागी टुणकन ऊडी मारल्यामुळे सोफ्याचा दुसऱ्या बाजुला बसलेले “हे" पण टुणकन उडावेत! (असं काहीही झालं नव्हतं, मी आपलं ऊगाच अतिशयोक्ती अलंकाराचा वापर केलं!). पटापट खजिन्यातल्या मिळतील तेव्हढ्या गोष्टी ऑर्डर केल्या आणि वाट पहात बसलो. 

आठवडाभर आतुरतेने वाट पाहिल्यावर, शेवटी काल आम्हाला “ती" मिळाली! खरं सांगायचं तर मला आणि लेकाला ईथे आल्यापासुन अगदी मनातुन ज्या गोष्टीची आस होती “ती”मिळालीच एकदाची. कुरिअर घरात आलं आणि आमच्या आनंदाला पारावार उरला नाही. तर त्याचं झालं असं की जर्मनीतल्या वास्त्यव्यात अगदी पहिल्यांदा “चितळ्यांची #आंबाबर्फी” मला मिळाली! तशी ही काजु #आंबाबर्फी आहे पण चालतंय की. चव महत्वाची. आपल्यासारख्या पामर, मर्त्य मानवासाठी कृतकृत्य वाटण्याचे हेच काही क्षण!

बाकीही बराच मालमसाला घेतलाय. त्या सगळ्याचा घरच्या ग्रुपवर फोटो टाकला. खरंतर ह्यावर लिहु की नको असं वाटत होतं पण मोठे दीर म्हणाले होऊन जाऊदे ब्लॉग लिखाण आणि सासरे म्हणाले की “तु या विषयावर लिहायला काहीच हरकत नाही. आपल्या जन्मभूमीतील तयार अन्नपदार्थ मिळणे हा किती परमानंद असतो ते लिहलं पाहिजे.” म्हणुन हा लेखनप्रपंच!

सहा वर्षांपुर्वी जिथे #चितळे_बाकरवडी मिळणेही दुरापास्त होते तिथे आज महाराष्ट्रातले बरेचसे पदार्थ विनासायास मिळत आहेत. राजेश ग्लोबलचे श्री व सौ बुकशेट ह्यांच्या प्रयत्नांमुळे  मागच्या १-२ महिन्यांत आम्हांला #हापुस आणि #केसर आंबाही खायला मिळाला. नाशिकचे द्राक्षही बऱ्याच वेळा ईथल्या दुकानांत मिळतात. ईतके दिवस कधीही न दिसलेली #कैरीही जवळच्या सुपरमार्केटमध्ये मिळतेय. 

आता एकदाचा आमच्या औरंगाबादचा आप्पा हलवाई ह्यांचा पेढा,आता एकदाचा आमच्या औरंगाबादचा आप्पा हलवाई ह्यांचा पेढा, गायत्रीची कचोरी- मुगवडे, क्रांती चौकातली पावभाजी, श्रीनाथवाल्याची भेळ, हॉटेल डार्लिंगजवळची पाणीपुरी, उत्तमची जिलबी इत्यादी पदार्थ म्युनिकमध्ये मिळाले की मी संन्यास घ्यायला

#माझी_म्युनिक_डायरी

सौ. राजश्री उपेंद्र पुराणिक

कैरी

व्हेन जवळचं सुपरमार्केट गिव्हज यु ब्राझीलची #कैरी देन यु हॅव टू मेक.... 

तक्कु... 

कैरी म्हणलं की आधी तक्कूच.. असतंय ते! 

एक कैरी काय मिळाली मला; लगेच माझे “राजश्रीके हसीन सपने" सुरु झालं! 

मग मी कायरस(मेथ्याम्बा.. पण आमच्याकडे कायरस म्हणतात!) म्हणु नका,ऊन वाढलं की पन्हे म्हणु नका, चटकदार कांदा-कैरी चटणी म्हणु नका, मसालेदार सखुबद्धा म्हणु नका, कैरीचं चित्रान्न म्हणु नका आणि करकरीत कैऱ्या मिळाल्या की लोणचं घातलंच म्हणुन समजा! 

अरेच्या अजुन एक सगळ्यांत महत्वाचं राहिलंच की... 

भरपुर कैऱ्या आणुन, त्या पिकवुन, छानपैकी त्या आंब्यांचा रस करून मग कोयी आणि सालपट धुतलेल्या पाण्याचा फजिता बनवला की...

ईजारमध्ये बीएमडब्ल्यू नहाली! (म्युनिकमधल्या नदीचे नाव ईजार आहे आणि ईथे घोडे दिसलेच नाहीत कधी!)

महाराष्ट्रातल्या कैरी आणि आंब्याच्या रेशिप्या पाहून पाहून इतकं डिप्रेशन आलंय म्हणुन सांगू; एक दिवस फटाफटा सगळ्या पाककृती गृप्सवरून कल्टीच मारावी म्हणते! तरी बरं कैरी मिळाली नाहीतर.... असो!

तक्कु अगदी सोप्पाय. कैरी किसून घ्यायची, आवडीप्रमाणे लाल तिखट, मीठ आणि हळद टाकायची. तेलाच्या फोडणीत मोहरी, मेथ्या टाकायच्या. गॅस बंद करून जरा चढ हिंग टाकायचा. फोडणी थंड झाली की मिश्रणात टाकायची. तक्कु तयार. २-४ दिवसात संपवायचा. फ्रिजमधे ठेवु शकता! 

#ये_बेचारी_रेसिपीज_के_बोझकी_मारी 

#माझी_म्युनिक_डायरी

शतावरी पुराण

म्युनिकमध्ये मला कधी शतावरी मिळेल असा स्वप्नातसुद्धा विचार केला नव्हता! खरं सांगायचं झालं तर भारतात असतांना शतावरी कल्पच्या पुढे शतावरीचा विचारच केला नाही. आपल्याकडे शतावरी कल्पाचा लहानपणी बुद्धीवर्धक ते गरोदरपणात आणि बाळंतपणात उपयुक्त ते जेष्ठ वयात शक्तिवर्धक असा रंजक प्रवास आहे. लहानपणी आईने बळजबरी दुधात कल्प टाकून प्यायला लावल्याचं अजून लक्षात आहे. तरी ते कल्प बऱ्यापैकी चवदार होतं. पण शतावरीचे झाड कसे असेल असा विचार कधी केलाच नाही. आई म्हणाली ना की चांगलं असतं मग ते चांगलंच असतं; हो ना!

हे नमनाला घडाभर तेल यासाठी की मला चक्क म्युनिकमध्ये आल्यावर शतावरी खायला मिळाली. हो हो बरोबर, खायलाच मिळाली! तर, जर्मनीत एप्रिल ते जून असा "स्पार्गेल झाइट" म्हणजेच "शतावरीचा काळ" असतो. आपण महाराष्ट्रीयन लोक जसे आंब्याची चातकासारखी वाट बघतो, अगदी तशीच वाट जर्मन लोक स्पार्गेलची बघत असतात! नुसत्या काड्या खाण्यापासून ते प्रत्येक पदार्थात स्पार्गेल टाकण्यापर्यंत हे लोक वेडे आहेत. परवा स्पार्गेल टाकलेला पिझ्झा पहिला. कोणत्या तरी बर्गर हाऊसने स्पार्गेल बर्गर बनवला म्हणून जर्मन लोकांनी त्यावर टीका केली म्हणे! आता कशाला टिका करावी बरं? अरे तुम्हालाच आवडतो ना स्पार्गेल. मग केलं त्याचं बर्गर कोणी तर काय फरक पडतो! 

पांढरा स्पार्गेल अत्यंत प्रिय आहे इथे. त्याला तर इथे "White gold" किंवा "kings vegetable" किंवा "edible ivory" म्हणूनही ओळखतात! पण मला हिरवाच जास्त आवडला. ह्याच्या शेतीसाठी खास पूर्ण युरोपातून कामगार लोक जर्मनीत आणले जातात. प्रचंड प्रमाणात ह्याचे उत्पादन केले जाते कारण इथे दरडोई दिड किलो इतका आणि पूर्ण सीझनमध्ये १ लाख २५ हजार टन इतका स्पार्गेल खातात. जर्मनी हा युरोपातील सगळ्यात मोठा स्पार्गेल उत्पादक देश आहे आणि २४ जून हा दिवस सीझनचा शेवटचा दिवस असतो म्हणजे असतोच. २५ जूनला कोणी खाताना दिसलं तर काय करतात बापडे देवच जाणे! मी तर असंही ऐकलंय की हे स्पार्गेलवेडे यंटम लोक त्याची सौंदर्यस्पर्धा भरवतात म्हणे. जिथं गेलं तिथं स्पार्गेल. ट्रँका भरून नुसते स्पार्गेल! हे बघून मला लक्ष्मण देशपांडेच्या वऱ्हाडचा डायलॉग आठवलाच "कुणाचा जीव कशात तर ह्यांचा जीव च...!" असो. 

अरे कुठे नेऊन ठेवलाय आंबा आमचा! 
 
तर, शतावरीच्या छोट्या छोट्या काड्या असतात. साधारण शेवग्याच्या शेंगा असतात तश्या पण तेवढ्या मोठ्या नाही. शेवग्याच्या शेंगांसारखंच ह्याचाही शिरा काढाव्या लागतात. पांढरी शतावरी जरा कडसर लागते पण हिरवी फार आवडली मला.

जर्मन लोकांची स्पारगेलची पारंपरिक आणि अस्सल पाककृती म्हणजे; पांढऱ्या स्पार्गेलच्या शिरा काढुन, त्या कड्या थोड्या तेलावर वाफवून घ्यायच्या. २-३ बटाटे उकडून, त्याच्या चार फोडी करायच्या. एका पॅनमध्ये बटर टाकायचं, ते वितळलं की थोडे ब्रेडक्रम्स, मीठ आणि काळेमिरे पुड त्यात टाकायचे की झाला सॉस तयार. एका डिशमध्ये बटाटे, स्पार्गेल ठेवून त्यावर हा सॉस टाकायचा. ह्याबरोबर एखादी हॅमची स्लाईस असली की झालं ह्यांचं जेवण!  

मी शतावरीच्या काड्या स्वच्छ धुवून, त्याच्या व्यवस्थित शिरा काढून, तुकडे करून फक्त साजूक तुपावर थोड मीठ टाकून परतली. मस्त लोण्यासारखी चव लागते. पांढऱ्या काड्यांच्याच जास्त शिरा काढाव्या लागतात, हिरव्याला फार गरज नाही. मी तर ह्यावर चाट मसाला, लसणाचे लाल तिखट, खर्डा इत्यादी गोष्टी टाकून खाल्ले. सगळ्यांच सिझनिंगने छान लागली. एशियन लोक तेरियाकी सॉस टाकुन करतात, ते पण छान लागते. एकंदर काय तर खरंच चवदार आहे शतावरी!
 
"जैसा देस वैसा भेस" असं जरी म्हणत असले तरी प्रत्येक पदार्थाला खास भारतीय फोडणी नाही दिली तर मज्जा नाही राव! होय ना?

#spargelzeit #asparagus

सौ. राजश्री उपेंद्र पुराणिक 

वक्त वक्त की बात है

परवा आमच्या #नवटीनेजरने आमची विकेटच काढली! मला म्हणाला "आई मी माझ्या भूगोलाच्या शिक्षकांना एक विनंती केलीये; जरा विअर्ड आहे पण बघू ते काय म्हणतात ते! I hope he will understand!" 

हे ऐकुन जाम टेन्शन आलं; आधीच टीनएजर त्यांत होमस्कुलिंगने वैतागलेला! आणि हे वय म्हणजे "मला सगळ्यातलं सगळं कळतं!" ऍटिट्यूड!

मी: बापरे! काय म्हणालास त्यांना नक्की? 

नवटीनेजर: मी त्यांना एमएस टीम्सवर मेसेज टाकलाय की सध्या जो विषय भूगोलात चालू आहे तो जरा कंटाळवाणा होतोय तर मी एखादा नविन इंटरेस्टिंग विषय शोधून क्लासमध्ये त्यावर बोलू का? अर्थात तुमची परवानगी असेल तर!  कृपया परवानगी द्या. 

बाळबोधपणे शिक्षण घेतलेली मी: अरे मेरे लाल! तुझ्या आईने तरी असं कधी केलं होतं का? "कंटाळवाणा विषय" अर्रे असं म्हणतात का सरांना? यंटम! त्यांना सॉरी म्हण आधी आणि असा कोणता इंटरेस्टींग विषय आहे तुझ्याकडे? 

न: अगं आई चिल! He is very cool, you know! Just wait for his reply. मी सध्या मार्सबद्दल खूप विचार करतोय तर something related to that!

आश्चर्यचकीत मी: बाबो! पृथ्वीचा कंटाळा आलाय का तुला? 

न: पृथ्वी म्हणजे काय आता? 

भंजाळलेली मी: अबे, अ र थ...अर्थ म्हणजे पृथ्वी! (आणि ह्याची आई मराठी ब्लॉगर आहे म्हणे! )

थोड्याच वेळात #नवटीनेजर आनंदाने उड्या मारत मला सांगायला आला की त्याच्या शिक्षकांनी त्याला परवानगी दिलीये म्हणून! 

मी: अरे नक्की काय म्हणाले ते? रागावले नाही ना?

न: अजिबात नाही! he replied "heck yes buddy! what are you thinking about!" I told him the subject and he will tell me the date and time! 

त्याला म्हणाले आमच्यावेळेस मी जर माझ्या भूगोलाच्या शिक्षिकेला साधं एक वाक्य म्हणाले असते की "हे कंटाळवाणं होतंय" तर खाड्कन थोबाडीत बसली असती आणि सगळ्या वर्गासमोर पाणउतारा झाला असता तो वेगळाच. ह्या सगळ्या नंतर "वेगळा विषय शिकवा" वगैरे बोलायची प्राज्ञाच झाली नसती! आणि हे प्रकरण जर तीर्थरूपांपर्यंत पोहोचलं असतं तर मग धडगतच नसती माझी. 

पण खरोखर, इतिहासाच्या तासाला बऱ्याचवेळा वाटायचं की मॅडमना म्हणावं की कृपया नुसता धडा वाचू नका हो कंटाळा येतो. पण लगेच पीटीच्या शिक्षिकेचा चेहरा समोर यायचा आणि गप बसून ते धडावाचन ऐकून घ्यायचे! आमच्या पीटीच्या मॅडमच्या हातची थोबाडीत खाल्लेल्या पोरींचे चेहरे डोळ्यासमोर यायचे आणि डोळ्यासमोर तारे चमकायचे. धाकच इतका असायचा की त्यापुढे फार बोलायची सोया नसायची. 

हं, पण म्हणतात ना काळ बदलतो; ते अनुभवतेय! सध्या आपल्याकडे नक्की कसं वातावरण आहे माहित नाही पण इथे फरक जाणवलाच; शिक्षणातला आणि शिक्षकातला. Change is good. 

#शिक्षण_वही_सोच_नई 

सौ. राजश्री उपेंद्र पुराणिक 

सापळा

तुम्हाला जर सतत डोळ्यांसमोर सापळा दिसत असेल तर तुम्ही काय कराल? नाही म्हणजे खरं खरं सांगा हं! सकाळी झोपेतुन उठलं आणि खिडकीचे पडदे सरकवले की समोर काय तर सापळा, गॅलरीत गेलं की सापळा, खिडकीतुन बाहेर पाहिलं की सापळा! 

तुम्ही मग गोगोसारखं म्हणालच मला “ये सापळा सापळा क्या है? सापळा सापळा!“ पण आता क्राईममास्टर गोगोचे दिवस नाही राहीले म्हणा! असो, आपण आपलं अराजकीयच लिहावं! उगं कश्याला घेणं ना देणं अन फुकटचं कंदील लावणं!

तर, विषय होता की सतत सापळा दिसत असेल तर काय? त्याचं काय आहे ना, आमच्या समोरच्या इमारतीतल्या ह्या खिडकीत हा जो सापळा आहे ना तो गेल्या हॅलोवीन पासून त्याच खिडकीत विराजमान आहे! 

काय यंटमपणा आहे राव? खिडकीत काय तर म्हणे सापळा! 

हॅलोवीनला तिथल्या लेकराने त्या सापळ्याला काहीतरी विचित्र कपडे घातले होते, मग क्रिसमसमध्ये त्याच्यापुढे फुलांचा गुच्छ आला! मी आपलं शून्याच्या खालच्या तापमानात त्या सापळ्याला ते लेकरू स्वेटर कधी घालतय त्याची वाट पाहत होते पण जानेवारीमध्ये सापळा बिचारा तसाच! नंतर फेब्रुवारीमध्ये कार्निव्हलमध्ये सापळ्याला टीशर्ट मिळाला थोडे दिवस आणि परवा गुड फ्रायडेला शर्ट होता चेक्सचा! 

लेकाला म्हणाले बघ त्या मुलाचं किती प्रेम आहे त्या सापळ्यावर! तर आमचा नवटीनेजर मला म्हणाला “आई तु जास्त हॉरर आणि कॉमेडी स्टोरीज एकत्र वाचत जाऊ नकोस प्लिज, मग तू असंच बोलतेस!” 

गुड फ्रायडेला ह्यांना म्हणाले “त्या सापळ्याचा चेक्सचा शर्ट छान आहे नाही का?” तर म्हणे “तुला खरंच विश्रांतीची गरज आहे, भारतात जाऊनच ये!“

पण एक मात्र अजूनही कळलं नाहीये की हा सापळा असा आमच्याकडेच तोंड करून, ह्याच खिडकीत, बारा महिने अठरा काळ का ठेवलाय? त्यात हे झाड हे असं, हिवाळ्यात सतत अंधार असायचा, पुन्हा मला धारपांच्या कादंबऱ्या आठवायच्या. तरी बरं रात्री तिथे कुठले लाईट इफेक्ट्स नसतात नाहीतर...हातभार फा&@ म्हणजे काय असते ते कळलं असतं! “जळी स्थळी काष्ठी पाषाणी” म्हणीचा अर्थ आता कळतोय, स्वप्नातही येऊन गेला!

एक मन वाटलं मॅगी काकुंच्या खिडकीतून असा सापळा दिसला असता तर त्यांनी काय केलं असतं? जाऊदे आपल्याला काय!

पण जर आता हा सापळा त्यांनी हलवला तर मला मात्र अजिबात करमणार नाही हे मात्र नक्की! 

सौ. राजश्री उपेंद्र पुराणिक

ऑफीस ऑफीस

बापरे! आज चक्क “पुर्ण एक वर्ष” झालंय हे घरून काम करत आहेत! आम्हांला दोघांनाही आश्चर्य वाटतंय की “हे वर्ष कसं गेलं ते कळलंच नाही!” असं म्हणायला वाव आहे. म्हणजे आम्ही एकमेकांना सलग २४ तास सहन करू शकतो आणि तेही एक वर्ष वगैरे ह्याचा साक्षात्कार झालाय! चला निवृत्तीनंतरची चिंता मिटली. 

चिरंजीवांची शाळा बऱ्यापैकी ऑनलाईनच होती त्यामुळे त्यातूनही सिद्ध होतंय की सगळे एकमेकांना समजुन उमजुन २४ तास एकत्र राहु शकतात! 

बाकी काहीही असो पण ऑफीस सुरु झालं तर अजिबात करमणार नाही मला! का म्हणजे काय.. सततच्या मिटींग्ज आणि त्यातले वैताग आणणारे शब्द!

There are two things... (मला नाही म्हणत कधी, नेहमी आपलं माझी एक गोष्ट ऐकत नाहीस!)

Honestly! (बाबो, इतकं खरं बोलत असतात का?)

I will get back to you! (मला तर नेहमी, सध्या वेळ नाहीये नन्तर बोलु म्हणुन कधीच बोलत

See, this is simple! (मला तर नेहमी “सगळं कॉम्प्लिकेटेड करून ठेवतेस!”)

You are on mute, please unmute! (आणि मला, थोडावेळ तोंड बंद ठेवायला काय घेशील?) 

It should have been done! (हो बरोबर आहे!)

बरं, हा कानांवरचा अन्याय एक दिवस नाही तर अख्ख एक वर्ष सहन करायचा म्हणजे काय! आणि हो, कोणत्याही खोलीत जा, लगेच  आपल्याला बाहेर हकललंच म्हणुन समजा! त्यात दोघांचेही परवलीचे शब्द ठरलेले,”आई प्लिज माझं लेक्चर चालु आहे!“ “अगं ए जरा बाहेर जा!”

जसं काही मी ह्यांच्या लेक्चर नाहीतर मीटींग्जच्या व्हिडीओ कॉलमध्ये जाऊन ह्यांच्या टीचर आणि कलिग्जला एखादं गाणं म्हणून आणि नाचुनच दाखवणार आहे! अरे काय हिरोपंती आहे राव! 

एक मात्र आहे ज्या दिवशी ऑफीस सुरु होईल त्या दिवशी, मी ह्याना ऑफीसला वाटी लावतांना, डोळ्याला पदर म्हणजे जॅकेटची बाही (हो, ईथे थंडी खुप आहे अजुन!) लावुन अगदी मनातुन म्हणेल “बायकोकी दुवाएं लेता जा। जा तुझको तेरा ऑफीस मिले। घरकी कभी ना याद आए, ऑफीस में इतना काम मिले।” जरा जास्तच झालंय नै! पण दुसरं काही सुचतच नाहीये “वर्षपुर्ती” निमित्त, करावं तरी काय माणसानं!

तर, माझे बरेच मित्रमैत्रिणी ह्या भयंकर परिस्थितीतुन जात आहेत, मला माहिती आहे! त्यामुळे कमेंट्समध्ये तुम्हीही परवलीचे शब्द, होमऑफीस, होमस्कुलिंगच्या गमती नक्की सांगा!

रेस्क्यू ऑपरेशन

म्युनिक नावाच्या ह्या सुंदर शहरावर माझं अक्षरशः प्रेम बसलंय कारण मी बाहेर पडलेय आणि मला वेगळा काही अनुभव आला नाहीये असं क्वचितच घडतं आणि हे अनुभवही खूप काही शिकवून जातात! 

आज खूप दिवसांनी मस्त सूर्यप्रकाश होता आणि थंडीही फार नव्हती त्यामुळे म्हणलं जरा घराबाहेर पडूच! तसंही इतके दिवस असलेली अतिथंडी आणि सततच्या लॉकडाऊनचा वैताग आलाच होता म्हणा. 

तापमान दहाच्या वर गेलं आणि लख्ख सुर्यप्रकाश असला की इथल्या लोकांना त्यांची घरं ऊचलू ऊचलू फेकतात आणि मग ते कोरोनाच्या बापालाही जुमानत नाहीत. त्यामुळे अगदीच अपेक्षित असलेलं दृश्य बाहेर पडल्यावर दिसलं; प्रचंड प्रमाणात जनता आपापल्या मित्रमैत्रिणी आणि लेकराबाळांसह नदीकाठी, बागेत इत्यादी ठिकाणी फिरत होती! आम्हीही मास्क लावुन नदीकिनारी चक्कर टाकायला गेलो. 

आज मस्त “जाडोंकी नर्म धूप” होती आणि तीच धूप खात आम्ही गर्दी टाळून पुलावर ऊभे होतो तेव्हढ्यात खालच्या लोकांनी “ओह" असा मोठ्ठा आवाज केला म्हणुन आम्ही सगळे लोक ज्या दिशेला पाहत होते तिकडे पाहिलं तर एक दादा नदीपात्रातल्या छोट्या बेटावर पडला होता बहुतेक! 

तो वरून, कसा पडला हे कळायला काही मार्ग नव्हता पण त्याच्या पायाला जोरदार लागलं होतं हे नक्की कारण बिचारा एकाच पायावर उभा होता. आता लागलं आहे तर खाली बसावं ना त्याने पण नाही; महाशयांनी चैतन्यकांडी शिलगावली, आम्ही थक्क! 

तोवर त्याच्या मित्राने इमर्जंसीला फोन केला आणि पुढच्या पाच मिनिटात सायरनच्या आवाजात पाच सहा अग्निशामक दलाच्या गाड्या तिथे दाखल झाल्या. आता त्या दादाला पाय दुखावल्यामुळे काही सुचत नसावं बहुतेक कारण तो तिथेच आडवा झाला होता. 

आता अग्निशामक दलाचे लोक त्या जागेचा अंदाज घेत होते आणि डॉक्टरला त्या दादापर्यंत कसं पोहोचवता येईल ते बघत होते कारण ती जागा नदीपात्रात असल्यामुळे त्यांना थोडं अवघड जात होतं. शिडी आणुन पटापट ५-६ लोक दादाजवळ पोहोचले आणि आमच्यासहित सगळ्या लोकांचा टांगणीला लागलेला जीव थोडा खाली आला. 

तोवर पोलीस आणि ऍम्ब्युलन्स पण पुलावर पोहोचले होते. आता उत्सुकता होती की हे लोक त्या अवघड जागेवरून त्या दादाला वर कसं घेणार त्याची. पण पोलिसमामानी, पुलावर उभ्या असलेल्या आमच्यासारख्या लोकांना तिथुन पिटाळायला सुरुवात केली कारण एक मोठी क्रेन असलेली गाडी त्यांना तिथे लावायची होती. 

मग काय, मी पळत पळत खाली नदीकिनारी पोहोचले सुद्धा; दादाचं रेस्क्यु ऑपरेशन पुर्ण बघायचं होतं ना! मी पाहिलं तेव्हा डॉक्टर दादावर प्रथमोपचार करत होते. एकजण सलाईन धरून होता, दुसरी त्याच्या पायावर उपचार करत होती, अजून बाकीचे दोघे तिला मदत करत होते आणि अजून दोघे तिघे दादासाठी स्ट्रेचर तयार करत होते. 

तेवढ्यात आकाशात घरघर ऐकु आली; मला वाटलं ह्यांनी काय एअर ऍम्ब्युलन्स बोलावली की काय! पण नाही, ते छोटं विमान होतं!

दादाला स्टेबल केल्यावर सगळ्यांनी अत्यंत हुशारीने त्याला स्ट्रेचरवर ठेवलं तोपर्यंत क्रेनवाले काका क्रेन घेऊन वर उभेच होते. मग त्या लोकांनी क्रेनला लावलेली दोरी दादाच्या स्ट्रेचरला जोडली. त्यानंतर अगदी शांतपणे आणि सूत्रबद्ध पद्धतीने क्रेनची दोरी हळुहळू वर जायला लागली! 

हे सगळं चालु असताना एकजण तिथे उपचारादरम्यान झालेला कचरा गोळा करत होता; मी तर हातच जोडले त्यावेळी! हे सगळं  शिस्तबद्धपणे चाललेलं काम, आम्ही आणि नदीकिनाऱ्यावर असलेले लोक डोळ्याची पापणीही न लवता पाहत होतो. शेवटी एकदम शांतपणे दादाची स्ट्रेचर पुलाच्या कठड्याजवळ पोहोचली आणि वर असलेल्या अग्निशामक दलाच्या लोकांच्या हातात तो पोहोचताच, आम्ही आणि बाकीचे सगळे जे प्राण कंठाशी आणुन हे सगळं बघत होतो, त्या सगळ्या लोकांनी टाळ्यांच्या कडकडाटासह शिट्टया वाजवायला सुरुवात केली!

तर, ह्या सगळ्या गदारोळात पुलावर नक्की दहा गाड्या आलेल्या होत्या, २ पोलिसगाड्या, ६ अग्निशामक दलाच्या आणि २ अजुन कुठल्या तरी. ह्या रेस्क्यु ऑपरेशनसाठी त्यांनी वाहतुक अडवुन ठेवलेली होती तरीही लोक कोणत्याही प्रकारचा आततायीपणा म्हणजेच सतत हॉर्न वाजवणे वगैरे न करता गाड्या घेऊन ऊभे होते! 

दादाला घेऊन ऍम्ब्युलन्स निघुन गेल्यावर, पुढच्या पाचच मिनिटात पुलावरची वाहतुक सुरळीत झाली आणि आम्ही आमच्या मार्गाला लागलो! 

सौ. राजश्री उपेंद्र पुराणिक   

चैतन्यकांडी

आज ट्रेनमध्ये दोन सौंदर्यवत्या दिसल्या! मास्क लावलेले असुनही त्या दोघींच्या डोळ्यांवर थापलेला मेकअप पाहुन आपल्याकडच्या जुन्या सिनेमातील नायिकांचा मेकअप आठवला! बटबटीत, डोळ्यांच्या वर काळं कुळकुळीत दिसणारं,डोळ्यांपासून निघुन पार डोक्यात गेलेलं लायनरचं टोक! मला त्या दोघींची लिपिस्टिक कशी असेल ह्याची उत्सुकता लागुन राहिली. लेडीजबायकाचं असंच असतं, घेणं ना देणं अन फुकटचं कंदील लावणं! 

तर त्या दोघी साधारण विशीतल्या असतील! माझं अचानक त्या दोघींच्या हाताकडे लक्ष गेलं आणि मी मी डोळे विस्फारले! एकीने हळुचकन पर्समधून एक चौकोनी कागद काढला, मग दुसरीने तिचं अनुकरण केलं. मग पहिलीने तंबाखूची पुडी काढली आणि त्या पुडीतुन स्वतःच्या हातातल्या कागदावर आणि मैत्रिणीच्या हातावरच्या कागदावर थोडी तंबाखु टाकली. पहिली ताई मैत्रिणीला छानपैकी कृती समजावून सांगत सांगत चैतन्यकांडी वळायला लागली; चैतन्यकांडी म्हणजे बिडी हो. मैत्रीणही अगदी मन लावुन त्या ताईचं ऐकत ऐकत बिडी कशी झकास वळता येईल ते बघत होती! 

मग पहिल्या ताईने इकडेतिकडे बघुन, कोणी बघत नाहीये ना वगैरे बघुन, तोंडावरचा मास्क हळुच खाली करून, कागदाच्या एका बाजूला जीभ फिरवून, वळलेली बिडी व्यवस्थित चिकटवली. मैत्रिणीची बिडी नीट जमत नसल्यामुळे ताईने तिला बिडी वळायला मदत केली. अश्या रितीने मला जर्मन बिडी वळण्याचा धडा विनामुल्य मिळाला! ताई जितक्या पोटतिडकीने मैत्रिणीला बिडी कशी वळतात हे कृतीसहीत शिकवत होती ते पाहुन मला माझ्या मैत्रिणींची फार आठवण आली! नाही नाही, आम्ही बीड्या वळत नव्हतो, ते मैत्रीणप्रेम वगैरे!

मला लगेच कळलं की अरेच्या ह्या सौंदर्यवत्या तर पुढच्याच स्टेशनला उतरतील! मला कसं कळलं म्हणताय, सोपं आहे! इथल्या ट्रेन्समधे कोणी बिडी वळायला घेतली तर ते २ स्टेशन्सनंतर उतरणार हे मला गेल्या पाच वर्षात पक्क कळुन चुकलंय!

मी ज्या स्टेशनला उतरले तिथेच त्या दोघी पण उतरल्या! आता मला वाटलं की ह्या नक्की विरुद्ध बाजुला जातील, पण नाही; मी ज्या सरकत्या जिन्याने.. एस्कलेटर हो, वर निघाले, त्या सुद्धा तिकडेच आल्या! 

बस्स... अब सिर्फ और एक सरकता जिना... तेच ते एस्केलेटर आणि लगेच धुरांडं सुरु, मला हे बिड्या वळणाऱ्यांचं माहित झालंय! दुसऱ्या सरकत्या जिन्याने आम्ही जमिनीवर पोहोचतो न पोहोचतो तोच दोघींनी बिड्या शिलगावल्या आणि जोरदार कश मारले आणि मला त्यांची लिपिस्टिक दिसली म्हणुन हायसं वाटलं! काळी होती! 

अहाहा, ती मैत्री पाहुन माझं मन भूतकाळात अगदी ३०-३५ वर्षे मागे गेलं! लहानपणी गावाकडे गेल्यावर माझ्या आज्जीच्या मैत्रिणी आल्या की अश्याच तंबाखु मळत मळत त्यांच्या गप्पा रंगायच्या! 

सौ. राजश्री उपेंद्र पुराणिक